Thủ phủ chăn nuôi đứng vững trước dịch bệnh: [Bài cuối] Xây dựng vùng an toàn dịch bệnh

Đồng Nai đặt mục tiêu xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, khẳng định vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng thịt heo, gà an toàn ở khu vực phía Nam.

"Lá chắn" dịch bệnh

Đồng Nai sau sáp nhập hiện có 4,17 triệu con heo và gần 36 triệu con gà, là địa phương có tổng đàn chăn nuôi lớn nhất cả nước. Chính quy mô này vừa mang lại lợi thế, vừa đặt tỉnh vào “điểm nóng” dịch bệnh. Chỉ riêng năm 2025, toàn tỉnh đã ghi nhận 24 ổ dịch tả heo Châu Phi với hơn 4.115 con buộc tiêu hủy, cao gấp 7 lần so với cùng kỳ 2024. Ngành thú y cảnh báo: nếu không sớm xây dựng và vận hành vùng an toàn dịch bệnh, những biến động như vậy có thể phá vỡ toàn bộ chuỗi sản xuất.

Vùng an toàn dịch bệnh là khái niệm đã được Tổ chức Thú y thế giới (WOAH) công nhận và nhiều nước áp dụng như điều kiện bắt buộc để xuất khẩu. Nó đòi hỏi kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ từ trang trại, giết mổ, chế biến đến vận chuyển, cùng với hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Với Đồng Nai, đây không chỉ là lựa chọn, mà là “giấy thông hành” để ngành chăn nuôi bước ra thị trường toàn cầu.

Chăn nuôi an toàn sinh học, kiểm soát tốt dịch bệnh và vaccine đầy đủ là bộ ba biện pháp để ngành chăn nuôi Đồng Nai phát triển bền vững. Ảnh: Lê Bình.

Theo ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản Đồng Nai, cơ sở để Đồng Nai đặt tham vọng này không phải nhỏ: toàn tỉnh hiện có hơn 35 chuỗi thịt heo, 10 chuỗi gà thịt, hàng chục chuỗi trứng đã được chứng nhận an toàn.

“Nhiều doanh nghiệp FDI như C.P. Việt Nam, Japfa, CJ, Koyu Unitek, Dolico, Emivet, Phú Sơn, Bình Minh… đầu tư chuỗi khép kín từ con giống, thức ăn, trang trại, giết mổ, chế biến đến xuất khẩu. Đây chính là hạ tầng sinh học để Đồng Nai tiên phong triển khai vùng an toàn dịch bệnh”, ông Giang cho hay.

Lộ trình cũng đã được Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai tính toán. Đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu đạt đàn heo 5 triệu con, đàn gia cầm 48 triệu con, sản lượng thịt xẻ 1,3 triệu tấn, trứng 2 tỷ quả. Đi kèm với đó là việc bao phủ vaccine bắt buộc cho cả heo và gà, xây dựng hệ thống giết mổ công nghiệp đạt 60-70%, tăng tỷ lệ chế biến sâu lên 40-50% và ứng dụng công nghệ số trong quản lý dịch bệnh, truy xuất nguồn gốc.

Một khi đạt được các tiêu chí này, Đồng Nai có cơ sở đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường và WOAH công nhận vùng an toàn dịch bệnh - điều mà cho đến nay cả nước mới có rất ít địa phương đủ điều kiện.

“Đồng Nai có đủ tiềm lực, chuỗi sản xuất khép kín và lực lượng doanh nghiệp lớn đồng hành. Vấn đề quan trọng là sự đồng bộ từ chính sách, thú y cơ sở, đến người chăn nuôi nhỏ lẻ. Khi tất cả cùng hướng tới mục tiêu vùng an toàn dịch bệnh, Đồng Nai không chỉ bảo vệ được thủ phủ chăn nuôi, mà còn mở ra cánh cửa xuất khẩu bền vững”, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai khẳng định.

Đồng Nai được coi là “bếp ăn” của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Trung bình mỗi ngày, tỉnh cung ứng hàng nghìn tấn thịt heo, thịt gà và trứng ra thị trường, trong đó phần lớn được đưa về TP.HCM.

Thống kê của ngành nông nghiệp cho thấy, chỉ riêng sản lượng thịt heo của Đồng Nai đã chiếm tới 65,5% sản lượng nông nghiệp tỉnh, trong khi trứng và thịt gà cung cấp cho hàng chục tỉnh, thành lân cận.

Nhiều doanh nghiệp tại Đồng Nai đã đầu tư chuỗi khép kín từ con giống, thức ăn, trang trại, giết mổ, chế biến đến xuất khẩu... Ảnh: Lê Bình.

Với hệ thống 40 nhà máy thức ăn chăn nuôi công suất 3 triệu tấn/năm, 47 cơ sở sơ chế thịt công suất 100.000 tấn/năm, cùng nhiều doanh nghiệp chế biến sâu, Đồng Nai không chỉ dừng lại ở sản xuất thô mà đã hình thành chuỗi khép kín từ trang trại đến bàn ăn.

Chính vai trò trung tâm này khiến Đồng Nai trở thành “điểm huyết mạch” trong an ninh thực phẩm quốc gia. Nếu dịch bệnh bùng phát ở địa phương thì thị trường TP.HCM và các tỉnh lân cận đều bị ảnh hưởng, giá cả biến động. Ngược lại, khi Đồng Nai xây dựng thành công vùng an toàn dịch bệnh, lợi ích không chỉ dừng ở việc bảo vệ sản xuất trong tỉnh mà còn tạo “lá chắn dịch bệnh” cho cả miền Đông Nam bộ.

Xây dựng chuỗi an toàn dịch bệnh

Đồng Nai không chỉ là thủ phủ chăn nuôi mà còn là địa phương dẫn đầu về chăn nuôi theo chuỗi lớn, ứng dụng công nghệ cao và quy mô hiện đại. Tỉnh đã thu hút nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn đầu tư vào các công đoạn từ sản xuất thức ăn chăn nuôi, giống vật nuôi, thuốc thú y đến chế biến sâu sản phẩm chăn nuôi.

Cụ thể, toàn tỉnh có khoảng 50 doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi với công suất lên tới 4-5 triệu tấn/năm; 45 đơn vị sản xuất giống cung cấp khoảng 4,7 triệu con heo giống và 220 triệu con gà giống mỗi năm. Hệ sinh thái này tạo nền tảng vững chắc để hình thành chuỗi chăn nuôi an toàn dịch bệnh.

Ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản Đồng Nai cho biết, tỉnh có lợi thế lớn về khí hậu, thổ nhưỡng, cùng vị trí giáp các trung tâm công nghiệp, đô thị đông dân, tạo nên thị trường tiêu thụ dồi dào.

Dư địa phát triển chăn nuôi của Đồng Nai còn rất rộng, nhiều xã vẫn sở hữu quỹ đất và điều kiện tự nhiên thuận lợi để mở rộng sản xuất như Tân Lợi, Phú Trung, Bù Gia Mập, Phú Vinh, Phú Hòa, Nam Cát Tiên…

Việc tăng cường thu hút các doanh nghiệp lớn ngành chăn nuôi sẽ giúp Đồng Nai xây dựng được các chuỗi chăn nuôi an toàn, khép kín và đảo bảo được an ninh lương thực cho hàng triệu người. Ảnh: Lê Bình.

Không chỉ đầu tư hạ tầng, các doanh nghiệp còn là “bức tường rào” sinh học thông qua việc triển khai các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt. CPV Food áp dụng mô hình “Feed - Farm - Food” khép kín, đầu tư vào chăn nuôi công nghệ cao, bảo đảm nguồn cung an toàn và ổn định cho phân khúc cao cấp. Trong khi đó, Koyu & Unitek xây dựng chuỗi xuất khẩu gà công suất lớn, khoảng 22.500 tấn thịt gà/năm, trong đó xuất sang Nhật Bản 320 tấn/tháng (chiếm hơn 40% sản lượng của chuỗi).

Vai trò doanh nghiệp còn thể hiện qua chuỗi chăn nuôi liên kết. Hộ nhỏ lẻ được kết nối với doanh nghiệp lớn qua tổ hợp tác, hợp tác xã, giúp họ tiếp cận kỹ thuật, con giống, bao tiêu sản phẩm, tăng khả năng an toàn dịch bệnh. Đến nay, Đồng Nai đã hình thành 273 chuỗi liên kết với sự tham gia của 127 doanh nghiệp, 70 hợp tác xã, 39 tổ hợp tác và hơn 15.000 hộ chăn nuôi; tỷ lệ sản lượng qua chuỗi liên kết đạt khoảng 45,5%.

Nhờ vậy, mạng lưới chăn nuôi an toàn ngày càng mở rộng. Toàn tỉnh đã công nhận 657 trang trại, 5 vùng chăn nuôi và 11 xã đạt tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh. Đây chính là bằng chứng cho thấy khi doanh nghiệp đồng hành cùng chính quyền và hộ nông dân, vùng an toàn dịch bệnh trở thành hiện thực chứ không chỉ là khái niệm.

Muốn xây dựng vùng an toàn dịch bệnh hiệu quả, Đồng Nai cần tiếp tục thu hút và phát triển doanh nghiệp lớn theo hướng “dẫn dắt”, để không chỉ nâng tầm sản xuất mà còn làm chỗ dựa cho hàng trăm nghìn hộ chăn nuôi nhỏ lẻ trong công cuộc phòng, chống dịch bền vững.

Bài viết liên quan: 

Thủ phủ chăn nuôi đứng vững trước dịch bệnh: [Bài 1] Vật nuôi chủ lực trong vòng vây kép

Thủ phủ chăn nuôi đứng vững trước dịch bệnh: [Bài 2] Củng cố hệ thống thú y cơ sở

Thủ phủ chăn nuôi đứng vững trước dịch bệnh: [Bài 3] Vaccine đã có nhưng vẫn dễ tổn thương

Lê Bình - Minh Sáng/ Báo Nông nghiệp & Môi truờng

Link bài viết gốc: https://nongnghiepmoitruong.vn/thu-phu-chan-nuoi-dung-vung-truoc-dich-benh-bai-cuoi-xay-dung-vung-an-toan-dich-benh-d769654.html