Hiện nay ngành sản xuất, xuất khẩu nông sản của Việt Nam (VN) đang phải đối diện với nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt trong việc mở rộng thị trường để không phải phụ thuộc vào những thị trường lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU… Phải làm gì để nông sản bớt phụ thuộc thị trường Trung Quốc đang là câu hỏi mà nhiều cơ quan chức năng cũng như người dân đang tìm hướng giải quyết.
Thanh long tràn xuống lề đường ở Cần Thơ bán giá rẻ mạt...
Nông sản xuất sang Trung Quốc bị giảm
Tại hội nghị bàn các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh xuất khẩu (XK) nhóm hàng nông sản, thủy sản diễn ra ngày 3.6, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết: Kim ngạch XK nhóm hàng nông, thủy sản VN 5 tháng đầu năm ước đạt 8,92 tỉ USD, tăng 12,7% so với cùng kỳ. Nhưng nếu riêng từng thị trường thì XK cả nước chỉ đạt mức tăng trưởng dương ở thị trường EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản. Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm 2014, tại thị trường EU: XK đạt hơn 1,3 tỉ USD, chiếm 18,3% trong tổng XK nhóm hàng này của cả nước và tăng 23,8% so với cùng kỳ; Hoa Kỳ: XK đạt gần 981,4 USD, chiếm 13,8% tăng 39,1%; Nhật Bản: XK đạt 426,9 triệu USD, chiếm 6% và tăng 11,8%. Còn thị trường Trung Quốc, XK đạt gần 1,3 tỉ USD, giảm 7,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thực tế trên thị trường là bằng chứng chính xác. Thời gian gần đây, giá khoai lang tím Nhật ở Vĩnh Long, Đồng Tháp... liên tục sụt giảm. Tháng 3.2014, thương lái mua khoai lang tím Nhật để xuất sang thị trường Trung Quốc với giá 820.000 - 860.000 đồng/tạ (60kg), thì nay chỉ còn giá 300.000 - 320.000 đồng/tạ. Ông Cao Văn Đắng - một nông dân xã Tân Hưng, huyện Bình Tân (Vĩnh Long) - lo lắng: “Dân xứ này sống nhờ khoai lang, vậy mà nay giá khoai lại giảm mạnh khiến nông dân thua trắng sau gần 5 tháng chăm sóc”. Còn mặt hàng thanh long cũng rớt giá mạnh, khiến nhiều nhà vườn ở Tiền Giang, Long An, Trà Vinh... lo lắng.
Ông Nguyễn Văn Anh - cán bộ nông nghiệp xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo (Tiền Giang) - cho biết: “Hồi đầu năm 2014 giá thanh long ruột đỏ được thương lái mua tại vườn giá 40.000 - 45.000 đồng/kg, thanh long ruột trắng 20.000 - 23.000 đồng/kg; nay thanh long ruột trắng chỉ còn 3.000 - 4.000 đồng/kg, còn thanh long ruột đỏ chỉ 4.000 đồng/kg”. Khoảng 80% sản lượng thanh long ở ĐBSCL được xuất sang thị trường Trung Quốc; gần đây thị trường này hạn chế thu mua, trong khi nhiều nơi vào vụ thu hoạch rộ đã khiến giá thanh long giảm mạnh.
Tại Đồng Tháp, Trà Vinh... giá ớt hồi đầu năm 2014 từ 60.000 - 70.000 đồng/kg, nay sụt còn 13.000 - 15.000 đồng/kg khiến người trồng ớt chịu lỗ. Nguyên nhân cũng bởi thị trường Trung Quốc giảm tiêu thụ.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng thì sự việc giàn khoan Hải Dương - 981 cũng ít nhiều tác động vào giao thương kinh tế giữa 2 nước VN – Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một trong các thị trường XK nông sản, thủy sản lớn nhất của VN. Trong 5 tháng đầu năm, quan hệ thương mại giữa VN – Trung Quốc vẫn diễn ra bình thường, kể cả XK chính ngạch và tiểu ngạch. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định: “Trung Quốc là một đối tác thương mại rất quan trọng của VN.
Năm 2013, XK sang Trung Quốc chiếm 9 -10% tổng kim ngạch XK cả nước và nhập khẩu từ Trung Quốc cũng chiếm khoảng 23%. Do VN đang nhập siêu lớn từ Trung Quốc, nên Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành tìm các biện pháp đa dạng hóa thị trường để tránh bị phụ thuộc quá nhiều vào thị trường nước này. Đây cũng là cơ hội để chúng ta thực hiện một cách quyết liệt hơn chủ trương tái cơ cấu thị trường”.
Đa dạng hoá mặt hàng và thị trường
Chủ trương này đã được Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành mà cụ thể là Bộ NNPTNT và Bộ Công Thương chủ động tiếp tục thực hiện việc tái cơ cấu mặt hàng XK và thị trường XK. Theo đó, bên cạnh việc cố gắng khai thác sâu hơn các thị trường truyền thống, phải tìm thêm các thị trường mới. Cũng liên quan đến việc giải quyết thị trường tiêu thụ cho mặt hàng nông, thủy sản, hiện Bộ Công Thương đang làm việc với Lào, Campuchia để chuẩn bị ký kết lại Hiệp định về mậu dịch biên giới.
Với Trung Quốc, hai bên đã ký Hiệp định mậu dịch biên giới vào năm 1999 và đã thống nhất ký lại vào cuối năm vừa qua, nhưng với tình hình căng thẳng tại Biển Đông như hiện nay, Bộ Công Thương nhận định, thời gian có thể sẽ bị kéo dài hơn. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cam kết sẽ sớm hoàn tất Hiệp định mậu dịch biên giới với Trung Quốc trong thời gian sớm nhất.
Việc VN đang đàm phán ký kết Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) cũng khiến cho các DN có nhiều kỳ vọng hơn vào sự tăng trưởng xuất khẩu nông, thủy sản. Bởi, mục đích cơ bản của VN khi tham gia TPP là để mở cửa thị trường hàng hóa, tạo điều kiện cho các mặt hàng của chúng ta có lợi thế như dệt may, da giày, nông sản, thủy sản... có thể thâm nhập được với quy mô lớn hơn, và phạm vi rộng hơn mà trước hết là ở 11 nước trong TPP. Nếu đàm phán thành công, chúng ta sẽ có được ưu đãi về thuế, hưởng những thuận lợi về các thủ tục hành chính của các nước TPP, từ đó mở ra cánh cửa vào thị trường các nước này.
Hồng Quân - Thùy Linh - Huỳnh Trọng/ Báo Lao Động
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét