Với hơn 16 triệu bao xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm, ICO đánh giá Việt Nam là nước dẫn đầu về xuất khẩu cà phê, cao hơn gần 10% so với Brazil ở vị trí thứ hai. Sẽ là điều đáng nói nếu cả trăm DN, hàng triệu lao động ngành cà phê, nơi những vùng miền còn khó khăn trăm bề, được hưởng lợi ích thực sự. Nhưng, “ngôi vương” lần này vẫn chưa thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cho Việt Nam, thậm chí còn dấy lên nhiều trăn trở cho những người tâm huyết trong ngành.
“Chúng ta đừng nên lầm tưởng giữa vị trí của cà phê xuất khẩu Việt Nam với giá trị thực sự”, ông Đặng Lê Nguyên Vũ - Tổng giám đốc Tập đoàn cà phê Trung Nguyên lưu ý. Cho đến gần đây, ngay trong nhóm các quốc gia dẫn đầu về xuất khẩu cà phê của thế giới đã dần ý thức rõ ràng hơn về bài học “an ninh nguyên liệu”. Bởi lẽ, dẫn đầu về xuất khẩu cà phê đều là các nước đang phát triển, lại chủ yếu xuất thô, tỷ trọng sản phẩm chế biến rất thấp nên phần giá trị gia tăng cao trong chuỗi cà phê không đến được với những “ông hoàng, bà chúa” của ngành.
Ở trường hợp của Việt Nam, đạt 2,66 tỷ USD xuất khẩu cà phê chỉ trong 8 tháng đầu năm, nhưng toàn ngành với gần 2 triệu con người và hàng trăm ngàn hộ nông dân, có giá trị chưa bằng doanh thu của một DN cà phê Colombia, hay chưa bằng 1/10 doanh thu của một DN toàn cầu như Nestlé. “Các quốc gia chế biến và tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới đã biết cách tìm tới đầu nguồn nguyên liệu, rồi sau đó vừa chế biến, vừa bán lại cho các nước có nhu cầu và thậm chí bán lại cho chính chúng ta”, ông Vũ cho hay.
Tổng thư ký Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, Nguyễn Viết Vinh cũng thẳng thắn nhìn nhận, những công đoạn chế biến sâu như sản xuất cà phê hoà tan thì Việt Nam còn có tỷ trọng thấp. Brazil, Indonesia, Colombia… đều đã trải qua các “bài học” về vị thế dẫn đầu nhưng lợi ích chẳng chịu đi đầu. Vì thế, chính phủ các nước xuất khẩu cà phê lớn đã đưa ra những chính sách, chiến lược để bảo vệ an ninh nguyên liệu như hạn chế bán nguyên liệu thô, tuyên truyền và thuyết phục người dân trong nước uống cà phê nhiều hơn, gia tăng lượng tiêu thụ nội địa… “Cần tập trung đẩy mạnh vấn đề này trong những năm tới”, ông Vinh khuyến nghị.
Cùng chia sẻ quan điểm trên, Tổng giám đốc Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên bộc bạch: “Việt Nam cần phải giữ vị trí số 1 nhưng không phải về xuất khẩu cà phê thô mà về xuất khẩu cà phê chế biến và về chất lượng cà phê”. Theo nhiều DN trong ngành, để đạt được điều này Việt Nam còn rất nhiều việc phải làm mà việc đầu tiên là phải có một chiến lược với tầm nhìn dài hạn cho ngành cà phê Việt Nam, bước qua giai đoạn “ăn xổi” và được đến đâu hay đến đó như vừa qua.
“Theo tôi, Chính phủ cần tạo ra một hạ tầng thực thi đủ mạnh cho chiến lược của ngành cà phê, trong đó bao gồm cả hạ tầng về truyền thông, quảng bá; chính sách thuế, tài chính… ưu tiên cho các DN Việt Nam tiên phong và có uy tín cao hoạt động trong lĩnh vực để tận dụng lợi thế nguồn nguyên liệu”, ông Vũ nói. Khi đó, “tam giác” Chính phủ, DN và nông dân cần gắn kết trên một chiến lược chung, tầm nhìn dài hạn hướng tới mục tiêu cao nhất.
Trước mắt, “các DN cần cộng lực vì một mục đích chung, tôn trọng lẫn nhau, cạnh tranh lành mạnh. DN và nông dân nên kết thành một khối, trực tiếp làm việc để có thể kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào tốt nhất”, ông Vũ khái quát một tầm nhìn khả thi đối với ngành cà phê Việt Nam trong tương lai.
Tường Lam - Theo Thời báo Ngân Hàng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét