VINAGRI News - Tòa án Thương mại quốc tế Mỹ đã chính thức ban hành Lệnh đình chỉ vụ kiện giữa Viện Thủy sản quốc gia Mỹ (NFI), Hiệp hội Nhà hàng quốc gia Mỹ (NRA) cùng một số doanh nghiệp thủy sản Mỹ với chính phủ Mỹ liên quan đến việc thực thi Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA). Kết quả này giúp cho mặt hàng ghẹ xuất khẩu của Việt Nam tạm thời thoát hiểm và vẫn được bán sang Mỹ sau ngày 1.1.2026.
Thoát hiểm phút cuối
Xuất khẩu ghẹ Việt Nam sang Mỹ tạm thời chưa bị cấm xuất khẩu theo đạo luật bảo vệ thú biển của Mỹ. Ảnh: T.B
Theo phán quyết của Tòa án Thương mại quốc tế Mỹ, lệnh cấm nhập khẩu ghẹ từ Việt Nam, Philippines, Indonesia và Sri Lanka từ ngày 1.1.2026 của Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA/NMFS) sẽ được tạm hoãn cho đến khi hoàn tất việc xem xét lại các "khả năng so sánh tương đương", cụ thể là đánh giá về mức độ tương đương trong việc bảo vệ động vật có vú ở biển giữa các quốc gia xuất khẩu và Mỹ.
Như Thanh Niên đã thông tin, tháng 9 vừa qua, NOAA/NMFS đã gửi kết luận cuối cùng và thông báo từ chối công nhận tương đương đối với 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật MMPA của Mỹ. Theo đó, các loài hải sản khai thác theo các nghề cá này sẽ bị dừng nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1.1.2026, bao gồm nhiều loài hải sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục…
Đến ngày 11.10, Viện Thủy sản quốc gia Mỹ và các bên liên quan đã khởi kiện NOAA/NMFS tại New York, cho rằng cơ quan này đã vi phạm thủ tục hành chính khi từ chối công nhận tính tương đương cho 240 nghề cá của 46 quốc gia, trong đó có nghề khai thác ghẹ của Việt Nam (Fishery ID 2988). Sau quá trình thương lượng, Bộ Tư pháp Mỹ và phía nguyên đơn đã đạt được thỏa thuận và đệ trình lên tòa. Theo đó, lệnh cấm nhập khẩu ghẹ từ 4 quốc gia nói trên sẽ chưa có hiệu lực cho đến khi có quyết định mới từ Cục Thủy sản quốc gia (NMFS) thuộc NOAA. Các quốc gia bị từ chối, bao gồm Việt Nam, sẽ có ít nhất 60 ngày để cung cấp thêm thông tin cho NOAA nhằm hỗ trợ việc xem xét lại. NMFS sẽ tham vấn trực tiếp với cơ quan thủy sản của từng nước và cung cấp hướng dẫn chi tiết về hồ sơ cần nộp. Sau đó, NMFS sẽ có 120 ngày để ra quyết định mới, đồng thời công bố công khai kết quả và thông báo chính thức cho từng quốc gia.
Theo thông tin từ Viện Thủy sản quốc gia Mỹ, việc đạt được thỏa thuận đồng nghĩa với việc xuất khẩu ghẹ từ Việt Nam và các quốc gia liên quan sang thị trường Mỹ có thể tiếp tục trong thời gian tới. Tuy nhiên, trách nhiệm cung cấp thông tin bổ sung cho NMFS chủ yếu thuộc về cơ quan thủy sản của từng nước. Các bên được khuyến nghị khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trong vòng 60 ngày, hạn cuối cùng có thể là đầu tháng 1.2026.
Cơ hội để tăng tốc
Lãnh đạo VASEP ngay lập tức đã có cuộc họp với Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP.HCM nhằm trao đổi, phối hợp tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến Đạo luật MMPA của Mỹ. Ảnh: VASEP
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định, việc Mỹ tạm hoãn lệnh cấm nhập khẩu là tín hiệu tích cực giúp ngành ghẹ Việt Nam duy trì thị trường xuất khẩu quan trọng trong thời gian tới. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng phụ thuộc vào chất lượng thông tin mà Việt Nam gửi tới NOAA/NMFS trong thời gian 60 ngày tới. Đây là giai đoạn quan trọng, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý thủy sản, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp xuất khẩu nhằm hoàn thiện hồ sơ khoa học, kỹ thuật và minh chứng tuân thủ quy định về bảo vệ động vật biển.
Ngày 11.11, ngay sau khi có kết quả thuận lợi liên quan đến việc xuất khẩu ghẹ sang Mỹ, lãnh đạo VASEP đã có cuộc họp với Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP.HCM nhằm trao đổi, phối hợp tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến Đạo luật MMPA, đặc biệt đối với nghề khai thác ghẹ đỏ, một trong những ngành có kim ngạch xuất khẩu quan trọng của Việt Nam. Hai bên đã cùng thảo luận về các giải pháp khoa học nhằm chứng minh tính bền vững và an toàn sinh thái của nghề khai thác ghẹ đỏ, hướng tới triển khai Chương trình cải thiện nghề khai thác ghẹ đỏ (FIP) tại khu vực TP.HCM và lân cận.
Số liệu của hải quan cho thấy, 9 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu ghẹ Việt Nam đạt gần 58 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ năm trước. Dù tốc độ tăng còn khiêm tốn, nhưng xuất khẩu sang các thị trường mới như EU và khối CPTPP đang mở ra dư địa đáng kể cho sản phẩm ghẹ chế biến của Việt Nam. Riêng tại thị trường Mỹ, vốn chiếm gần 81% tổng kim ngạch xuất khẩu ghẹ, doanh thu đạt hơn 46 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ 2024. Tuy nhiên, đà tăng này đã chậm lại so với mức tăng hai con số của năm trước, do giá thành cao, chi phí vận chuyển tăng và nguồn cung cạnh tranh từ Indonesia và Philippines.
Các chuyên gia dự báo, nếu Việt Nam hoàn tất hồ sơ đáp ứng yêu cầu của NMFS và giữ vững chứng nhận "so sánh tương đương", kim ngạch xuất khẩu ghẹ sang Mỹ có thể tăng 3 - 5% trong năm 2026. Tuy nhiên, ngành vẫn phải đối mặt với nguy cơ rủi ro từ chính sách thương mại Mỹ, đòi hỏi sự chủ động của doanh nghiệp trong đa dạng hóa thị trường và nâng cao chuẩn mực khai thác bền vững để tránh phụ thuộc quá lớn vào một thị trường duy nhất.
Quang Thuần/ Báo Thanh Niên
Link bài viết gốc: https://thanhnien.vn/ghe-viet-thoat-hiem-phut-cuoi-tiep-tuc-xuat-sang-my-185251112121748255.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét