VINAGRI News - Cá rô phi đang “trỗi dậy” mạnh mẽ, với kim ngạch xuất khẩu 8 tháng đầu năm 2025 tăng gần gấp ba lần và đang trở thành át chủ bài mới của ngành thủy sản.
Tăng trưởng ấn tượng, tiềm năng xuất khẩu rộng mở
Ngày 17/10, tại TP Hải Phòng, Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng tổ chức thành công diễn đàn “Phát triển sản xuất và tiêu thụ cá rô phi” với mục tiêu sẽ tìm ra các giải pháp để “Kiến tạo chuỗi giá trị cao và bền vững" cho cá rô phi.
Diễn đàn thu hút sự tham gia đông đảo các chuyên gia, doanh nghiệp và người dân. Các cuộc thảo luận diễn ra sôi nổi, hơn 12h trưa mới có thể kết thúc. Ảnh: Đinh Mười.
Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, 8 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu cá rô phi ước đạt 63,3 triệu USD, tăng gần gấp ba lần so với con số 23 triệu USD của cùng kỳ năm 2024. Cả năm 2024, ngành này thu về 41 triệu USD từ 316.000 tấn sản lượng. Đáng nói, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia có nguồn cung phi lê cá rô phi đông lạnh lớn thứ hai trên thế giới cho Hoa Kỳ (chỉ sau Trung Quốc).
Lý giải cho sự bứt phá này, ông Nhữ Văn Cẩn - Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng “cơ hội vàng” đã thực sự xuất hiện trong thời gian gần đây trong bối cảnh cạnh tranh thương mại toàn cầu và các rào cản thuế quan mà Mỹ áp dụng với một số quốc gia đã tạo ra khoảng trống thị trường cho cá rô phi Việt Nam.
Ông Nhữ Văn Cẩn - Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chủ trì hội nghị và các chuyên gia giải đáp các thắc mắc của đại biểu xung quanh vấn đề sản xuất, tiêu thụ các rô phi. Ảnh: Đinh Mười.
Nắm bắt thời cơ này, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng quay trở lại đầu tư mạnh mẽ. Đơn cử, một doanh nghiệp lớn phía Nam đã quyết định chuyển 40% diện tích nuôi cá tra sang nuôi cá rô phi, đồng thời hoàn thiện chuỗi sản xuất khép kín từ con giống, thức ăn đến chế biến xuất khẩu.
Cũng theo ông Nhữ Văn Cẩn, trong nhiều thập kỷ, Việt Nam được thế giới biết đến với tôm và cá tra. Tuy nhiên, ngành thủy sản vẫn luôn mong muốn có thêm những sản phẩm chủ lực mới để đa dạng hóa và giảm rủi ro. Trên thực tế, dù được các nhà khoa học tâm huyết nghiên cứu từ những năm 90 với các dòng giống chất lượng cao như GIFT, rô phi đơn tính..., phải đến nay, cá rô phi mới thực sự đứng trước vận hội lớn để vươn ra biển lớn.
“Có thể nói cá rô phi đã nổi lên và khẳng định vị thế là đối tượng nuôi rất quan trọng cho tất cả các vùng sinh thái từ Nam ra Bắc. Riêng TP Hải Phòng là địa phương dẫn đầu các tỉnh phía Bắc trong sản xuất cá rô phi với sản lượng trên 39 nghìn tấn. Nếu tính quy mô toàn quốc, chỉ đứng sau sau Đồng Tháp và Cần Thơ”, ông Nhữ Văn Cẩn thông tin.
Cơ hội song song với thách thức
Trong phiên thảo luận, các đại biểu nhìn nhận, mặc dù có tiềm năng to lớn, nhưng trên thực tế ngành cá rô phi Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những rào cản chính là chất lượng giống, với tình trạng thiếu hụt nguồn giống chất lượng cao, thoái hóa giống và sự phụ thuộc vào nhập khẩu. Các chương trình chọn giống trong nước chưa được thương mại hóa rộng rãi. Rồi tình hình dịch bệnh phức tạp cũng gây ra thiệt hại đáng kể, cùng với chi phí đầu vào cao, đặc biệt là thức ăn, chiếm tới 65 - 70% tổng chi phí sản xuất.
Đại diện Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I tham luận về nội dung “Công nghệ sản xuất giống và nuôi cá rô phi tại Việt Nam”. Ảnh: Đinh Mười.
Bên cạnh đó, hạ tầng vùng nuôi ở nhiều nơi còn thiếu đồng bộ, dẫn đến môi trường nước dễ bị ô nhiễm. Việc tổ chức sản xuất còn manh mún, thiếu liên kết chặt chẽ giữa các khâu từ sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến đến tiêu thụ, gây khó khăn trong kiểm soát chất lượng và xây dựng thương hiệu. Thêm vào đó, các yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn quốc tế (như ASC, BAP, VietGAP), truy xuất nguồn gốc và biến động thuế quan trên thị trường toàn cầu cũng tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.
Để khắc phục những hạn chế này và đưa cá rô phi Việt Nam chinh phục thị trường thế giới, nhiều giải pháp đồng bộ đã được đề xuất. Theo đó, Cục Thủy sản và Kiểm ngư nhấn mạnh 8 giải pháp trọng tâm, bao gồm: Rà soát quy hoạch vùng nuôi và đầu tư hạ tầng; hoàn thiện hệ thống sản xuất giống chất lượng cao; ứng dụng công nghệ nuôi tiên tiến (RAS, Biofloc) và quản lý môi trường; phát triển thức ăn công nghiệp bền vững; tăng cường liên kết chuỗi giá trị; đầu tư chế biến sâu và đa dạng hóa thị trường; cụ thể hóa chính sách hỗ trợ và đẩy mạnh khoa học công nghệ; triển khai rộng rãi chứng nhận chất lượng và truy xuất nguồn gốc.
Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I và II cho biết đang tích cực nghiên cứu chọn tạo giống, đã thành công với các dòng cá rô phi vằn và rô phi đỏ tăng trưởng nhanh, thích nghi tốt với nhiều môi trường nước. Việc ứng dụng công nghệ sinh học phân tử như: MAS và GS được kỳ vọng sẽ tạo ra thế hệ giống vượt trội về tăng trưởng và kháng bệnh.
Các doạn nghiệp cũng đề xuất giải pháp như: Cần kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào, sử dụng nguyên liệu bền vững; cần định vị rõ ràng cho ngành hàng rô phi xuất khẩu, tập trung vào sản phẩm chất lượng cao, tiêu chuẩn hóa (phi lê, thăn cá) và tránh pha trộn nguồn gốc; cần khẳng định cần xây dựng chuỗi cung ứng ổn định, minh bạch và nâng cao giá trị thương hiệu cá rô phi Việt Nam gắn với nguồn nguyên liệu bền vững,…
Ông Nguyễn Văn Tiến (Công ty De Heus) đưa ra giải pháp dinh dưỡng toàn diện đưa cá rô phi chinh phục thị trường quốc tế. Ảnh: Đinh Mười.
Ông Nhữ Văn Cẩn - Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư đã giao cho các đơn vị liên quan nghiên cứu các đề xuất của đại biểu để có những đề xuất hợp lí góp phần tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn cho các địa phương, doanh nghiệp và người dân tốt nhất.
Tuy nhiên, đại diện Cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng cho rằng, người dân nên phát huy sự chủ động trong sản xuất, kinh doanh, dần thay đổi tư duy, “không phải cứ dự hội nghị là hỏi Nhà nước hỗ trợ gì và chúng tôi được gì”.
“Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, lắng nghe ý kiến để hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con và doanh nghiệp phát triển. Với sự chung tay của tất cả các bên, ngành hàng cá rô phi Việt Nam đang hướng tới mục tiêu xây dựng một chuỗi giá trị minh bạch - chất lượng - bền vững, sẵn sàng chinh phục những thị trường khó tính nhất”, ông Cẩn khẳng định.
Có thể nói, việc xây dựng thương hiệu “Cá rô phi Việt Nam” gắn với các tiêu chí "sạch - bền vững - truy xuất - giá trị gia tăng" là yếu tố then chốt. Do đó thời gian tới cần thêm sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân để hình thành chuỗi giá trị khép kín, cùng với các chính sách hỗ trợ về tín dụng, miễn giảm tiền thuê mặt nước, đầu tư hạ tầng và công nghệ để ngành rô phi Việt Nam bứt phá, nắm bắt "cơ hội vàng" trên thị trường toàn cầu.
Với tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ, dự kiến kim ngạch xuất khẩu cá rô phi vượt 100 triệu USD vào năm 2027, Việt Nam đặt mục tiêu đưa cá rô phi trở thành sản phẩm thủy sản chủ lực thứ ba, sau tôm và cá tra. Mục tiêu đến năm 2030, diện tích nuôi cá rô phi tại nước ta dự kiến đạt 43 - 45 nghìn ha với sản lượng 350 nghìn tấn.
Đinh Mười/ Báo Nông nghiệp & Môi trường
Link bài viết gốc: https://nongnghiepmoitruong.vn/xuat-khau-ca-ro-phi-tang-gan-3-lan-huong-toi-nganh-hang-chu-luc-moi-d779340.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét