VINAGRI News - Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng từ California, Nebraska, New Hampshire và Virginia vừa giới thiệu dự luật “No Coffee Tax Act”, nhằm bãi bỏ thuế nhập khẩu cà phê do chính quyền tổng thống Donal Trump áp đặt.
“Người Mỹ từng phát động cách mạng vì thuế cho mặt hàng trà. Giá cà phê ở Mỹ đã tăng mạnh trong năm qua, một phần do thuế quan thời Trump,” Hạ nghị sĩ Ro Khanna (Dân chủ, California) phát biểu. “Dự luật lưỡng đảng của chúng tôi rất đơn giản: loại bỏ thuế quan này để hạ giá cà phê.”
Mỹ hiện là nước nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Trước khi thuế được áp dụng, giá cà phê vốn đã cao, nhưng mức tăng gần đây càng cho thấy thuế quan đã làm trầm trọng thêm tình hình. Hiện Brazil phải chịu thuế 50% với cà phê xuất sang Mỹ, trong khi Colombia chịu mức 10%. Hai quốc gia này lần lượt chiếm khoảng 35% và 25% lượng cà phê nhân nhập khẩu của Mỹ.
Theo số liệu tháng 8/2025, giá cà phê tại Mỹ đã tăng 6,4% so với tháng trước và tăng tới 20,7% so với cùng kỳ năm trước, vượt xa mức tăng 3,2% của lạm phát thực phẩm nói chung.
Tìm hiểu dự luật cà phê
Dự luật được đề xuất sẽ đưa mức thuế nhập khẩu cà phê về 0% cho tất cả các sản phẩm cà phê, ngoại trừ “các chất thay thế cà phê có chứa cà phê”, theo tuyên bố của Hạ nghị sĩ Don Beyer (Dân chủ, bang Virginia).
“Tại sao chúng ta lại đánh thuế công dân Mỹ đối với một sản phẩm mà chúng ta thậm chí không trồng được? Điều đó thật vô lý,” Hạ nghị sĩ Don Bacon (Cộng hòa, Nebraska) phát biểu trên tờ Washington Post.
Mỹ hiện có sản xuất một lượng nhỏ cà phê trong nước, chủ yếu tại Hawaii và Puerto Rico. Tuy nhiên, điều kiện khí hậu tại phần đất liền không phù hợp để trồng cà phê - loại cây cần khí hậu nhiệt đới, độ ẩm cao, địa hình đa dạng và lượng mưa ổn định.
Việc miễn thuế cà phê từng được đề cập trong một sắc lệnh hành pháp của chính quyền Trump hồi đầu tháng, nhằm giảm thuế đối với những mặt hàng mà Mỹ không thể tự nhiên sản xuất.
“Thuế quan không thể bẻ cong quy luật tự nhiên. Chuối cần khí hậu nhiệt đới, cà phê cần độ cao. Không thể sản xuất trong nước những thứ này, vì vậy thuế chỉ làm giá tăng thêm,” giáo sư kinh tế và chính sách công Justin Wolfers (Đại học Michigan) viết trên X (trước đây là Twitter).
Tuy nhiên, điều kiện đặt ra là quốc gia muốn được giảm thuế phải “ký kết một thỏa thuận với Mỹ nhằm giúp giảm thiểu tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến thâm hụt thương mại.” Nói cách khác, việc miễn thuế phụ thuộc vào việc chính quyền đạt được thỏa thuận với đối tác thương mại liên quan.
Nguyên nhân giá cà phê cao kỷ lục
Sự kết hợp của các yếu tố gồm thuế nhập khẩu, nhu cầu tiêu thụ cao và tác động môi trường khiến nguồn cung toàn cầu thiếu hụt được cho là nguyên nhân chính khiến giá cà phê duy trì ở mức cao. Đặc biệt, thời tiết khắc nghiệt tại các vùng trồng chủ chốt như Brazil và Việt Nam đã gây thiệt hại nặng nề cho mùa vụ.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra một vấn đề mang tính dài hạn: điều kiện khí hậu trong 40 năm qua đã làm giảm năng suất cà phê, theo một công trình công bố năm 2023 trên tạp chí PLOS Climate được The Guardian dẫn lại. Những “hiểm họa khí hậu” xảy ra thường xuyên cùng nhiệt độ cao ở hầu hết các vùng trồng là những yếu tố tác động mạnh đến sản xuất.
Ở chiều ngược lại, nhu cầu cà phê chưa bao giờ cao hơn hiện nay, đặc biệt tại Mỹ. Khảo sát của Hiệp hội Cà phê Quốc gia Mỹ (NCA) hồi đầu năm cho thấy 66% người trưởng thành Mỹ uống cà phê hàng ngày, tăng gần 7% so với năm 2020.
Hệ quả là giá cà phê liên tục leo thang, với tốc độ tăng nhanh hơn ở phân khúc cà phê rang xay bán lẻ. Chẳng hạn, trong tháng 8, giá cà phê trung bình đạt 8,87 USD/pound, trong khi chỉ 3 tháng trước vẫn dưới ngưỡng 8 USD.
Dù dự luật “No Coffee Tax Act” nếu được thông qua có thể phần nào giúp hạ nhiệt giá cà phê trong nước, giới phân tích nhận định cần thêm nhiều biện pháp khác để đưa giá cà phê tiệm cận mức lạm phát thực phẩm chung.
NPK/ Vinagri News (The Food Institute)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét