VINAGRI News - Những trận mưa gió mùa lớn kỷ lục kèm lũ lụt diện rộng tại các bang phía bắc Ấn Độ, đặc biệt là Punjab và Haryana, đã gây thiệt hại nặng nề cho mùa vụ lúa Basmati - loại gạo đặc sản và có giá trị xuất khẩu cao nhất của quốc gia này. Giới chức Ấn Độ nhận định đây là một trong những đợt thiên tai tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua, xảy ra ngay trước thời điểm thu hoạch lúa, khiến hàng loạt đồng ruộng màu mỡ bị nhấn chìm, làm dấy lên lo ngại về khủng hoảng nguồn cung gạo toàn cầu và đợt tăng giá mới đối với loại gạo cao cấp này.
Hệ quả trước mắt là sản lượng Basmati cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu dự kiến sẽ giảm mạnh. Dù Ấn Độ vẫn duy trì lượng dự trữ lớn đối với các loại gạo thông thường, bảo đảm an ninh lương thực trong nước, song xuất khẩu gạo Basmati - vốn chiếm tới 85% thị phần toàn cầu - được dự báo sụt giảm đáng kể. Thời điểm lũ diễn ra chỉ vài tuần trước mùa thu hoạch cuối tháng 9/2025 đã giáng đòn nặng nề vào người nông dân, vốn kỳ vọng vào một vụ mùa bội thu.
Trái tim Basmati chìm trong biển nước
Mưa lớn cuối tháng 8 và đầu tháng 9 đã khiến nhiều sông lớn như Ravi, Chenab, Sutlej và Beas tràn bờ, nhấn chìm những vùng trọng điểm trồng Basmati của Ấn Độ và Pakistan. Hai bang Punjab và Haryana chiếm tới hơn 80% sản lượng Basmati của Ấn Độ. Theo ước tính ban đầu, gần 1 triệu ha cây trồng bị ảnh hưởng, trong đó có lúa, bông và các loại đậu. Riêng bang Punjab ghi nhận mất trắng khoảng 182.000 ha, song các chuyên gia cảnh báo con số thực tế có thể gấp nhiều lần. Liên đoàn Xuất khẩu Gạo Ấn Độ (IREF) cho biết khoảng 150.000 ha diện tích đất trồng Basmati bị ngập, tương đương 10% sản lượng tiềm năng, và sản lượng tại Punjab có thể giảm 20 - 25% trong năm nay. Bên kia biên giới, Punjab của Pakistan - nơi sản xuất hơn 90% Basmati của nước này - cũng bị thiệt hại 30 - 35%.
Không chỉ phá hủy mùa màng, lũ lụt còn làm hỏng hệ thống hạ tầng giao thông và thủy lợi, gây khó khăn lớn cho hoạt động thu hoạch và vận chuyển. Tính đến nay, đã có hơn 50 người thiệt mạng và khoảng 400.000 người bị ảnh hưởng trực tiếp. Hàng vạn nông dân rơi vào cảnh kiệt quệ khi ruộng lúa biến thành đầm lầy, trong khi bang Punjab lại không tham gia chương trình bảo hiểm cây trồng quốc gia. Thủ tướng Narendra Modi đã công bố gói cứu trợ trị giá 180 triệu USD, nhưng con đường phục hồi được dự báo đầy gian nan.
Giá Basmati bật tăng, thị trường biến động
Trước tình hình nguồn cung sụt giảm, giá Basmati tại thị trường nội địa Ấn Độ đã tăng thêm 50 USD/tấn trong vòng một tuần, tương đương mức tăng 8 - 10%. Trên thị trường quốc tế, giá xuất khẩu dự kiến cũng tăng thêm 5 - 7%, đặc biệt tại các thị trường lớn như Ả Rập Xê Út, UAE và Anh. Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) trước đó đã ghi nhận giá Basmati tăng 1,1% trong tháng 8, nay xu hướng này càng bị đẩy mạnh bởi thiệt hại mùa vụ. Giá chào bán quốc tế hiện đã lên mức 1.050 USD/tấn so với mức 900 - 1.000 USD/tấn trước lũ.
Doanh nghiệp gạo: Kẻ thắng, người thua
Khủng hoảng mùa vụ tạo ra cục diện trái chiều cho các doanh nghiệp lớn trong ngành gạo Ấn Độ như KRBL Ltd. (thương hiệu India Gate), LT Foods Ltd. (Daawat, Royal) và Chaman Lal Setia Exports. Các công ty sở hữu lượng tồn kho gạo Basmati đã qua ủ có thể hưởng lợi từ giá bán tăng cao, song phần lớn doanh nghiệp đối mặt áp lực chi phí thu mua nguyên liệu tăng, biên lợi nhuận bị thu hẹp. Việc hạ tầng vùng lũ bị tàn phá còn khiến hoạt động thu mua, xay xát và vận chuyển thêm khó khăn. Các công ty có mạng lưới xuất khẩu mạnh như Kohinoor Foods hay Mishtann Foods cũng được dự báo sụt giảm doanh thu do thiếu hụt nguồn cung và chất lượng gạo bị ảnh hưởng.
Biến đổi khí hậu và bài toán dài hạn
Thảm họa mùa vụ lần này là minh chứng rõ nét cho tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp toàn cầu. Các chuyên gia cảnh báo tình trạng mưa gió mùa thất thường, nắng nóng và bão ngày càng cực đoan có thể làm giảm đáng kể sản lượng lúa và lúa mì tại Ấn Độ trong những thập kỷ tới. Dù Basmati là mặt hàng cao cấp, phục vụ chủ yếu tầng lớp thu nhập cao tại Trung Đông, châu Âu và Mỹ, nhưng sự gián đoạn nguồn cung của Ấn Độ - quốc gia chiếm hơn 40% thương mại gạo thế giới - chắc chắn sẽ kéo theo hệ lụy đối với thị trường toàn cầu.
Trong ngắn hạn, giá Basmati nhiều khả năng duy trì ở mức cao, buộc các nhà nhập khẩu phải tìm kiếm nguồn thay thế từ Đông Nam Á. Về dài hạn, ngành gạo Ấn Độ đứng trước yêu cầu cấp bách phải phát triển giống lúa chịu ngập, đẩy mạnh ứng dụng nông nghiệp thông minh thích ứng khí hậu, mở rộng bảo hiểm mùa vụ và củng cố hạ tầng chống thiên tai. Các doanh nghiệp xuất khẩu cần đa dạng hóa nguồn cung và đầu tư vào sản phẩm bền vững để duy trì sức cạnh tranh.
Giới quan sát nhận định, cú sốc này không chỉ là thách thức trước mắt mà còn là phép thử về khả năng thích ứng của toàn ngành gạo Basmati trước bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt.
NPK/ Vinagri News (The Chronicle Journal)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét