Liên tiếp những thông tin cảnh báo về nguy cơ nhiễm rầy nâu, vàng lùn, lùn xoắn lá có khả năng bùng phát khiến người trồng lúa lo lắng. Để chủ động phòng tránh, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Các cục, vụ, viện thuộc Bộ NNPTNT chính thức xác nhận khả năng rầy nâu, vàng lùn, lùn xoắn lá quay trở lại sau 10 năm.
Tự sản xuất thuốc trừ rầy nâu hại lúa
Diễn biến phức tạp
Ông Lê Quốc Cường, Giám Đốc Trung tâm Bảo vệ thực vật phía Nam (Cục Bảo vệ thực vật) nêu thực tế, trong lịch sử tại vùng đất phía nam vào những năm 2006 - 2008 có đến 1,5 triệu ha nhiễm rầy nâu, diện tích lúa mắc bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá nặng phải tiêu hủy gần 38.000 ha, gây tổn thất trên 2 triệu tấn thóc. Số lượng thuốc dự trữ quốc gia lúc bấy giờ đã hỗ trợ cho các địa phương để chống dịch thời điểm đó hơn 530.000 kg.
Từ 2009 - 2016 diện tích lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá giảm dần và nằm trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, vụ hè thu 2017 bất ngờ diện tích lúa nhiễm rầy đã vượt lên trên 300.000 ha, diện tích nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá trên 8.000 ha. Dự báo vụ lúa thu đông tới đây diện tích lúa có khả năng nhiễm bệnh sẽ gia tăng, gây nguy cơ bùng phát dịch bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá nếu chúng ta không ngăn chặn, xử lý kịp thời.
Ông Lê Văn Hoàng, Giám đốc Sở NNPTNT Long An cho biết, vụ lúa đông xuân 2016- 2017 tại Long An từng gặp nhiều khó khăn do biến đổi khí hậu. Sau khi kiểm soát được dịch bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá nông dân cũng chủ quan, xuống giống không theo lịch khuyến cáo, không đảm bảo cách ly giữa 2 vụ lúa. Do vậy hình thành nhiều trà lúa khác nhau, tạo cầu nối cho sinh vật gây hại phát triển và gia tăng diện tích nhiễm bệnh. Tính đến nay, toàn tỉnh Long An đã có 1.915 ha lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá và có khả năng lây lan, phát sinh ra diện rộng gây nguy cơ giảm sản lượng.
Tại Tiền Giang, diện tích lúa nhiễm rầy nâu cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 3.000 ha; bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá xuất hiện 49 ha ở huyện Tân Phước, Cai Lậy và TX. Cai Lậy. Trong đó, huyện Tân Phước có 30 ha (nhẹ 15 ha, nặng 15 ha), huyện Cai Lậy 10 ha bị nhiễm nhẹ và TX. Cai Lậy 9 ha bị nhiễm nhẹ. Trong 50 mẫu rầy mà Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật lấy ngoài đồng, tỷ lệ rầy nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá chiếm 15%, trong đó huyện Cái Bè 20%, Tân Phước 20%, Gò Công Tây 40%. Ngoài ra, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá trước đây 20 ngày là phát hiện thì nay đến 35 ngày.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, hiện nay, diện tích nhiễm rầy nâu là 1.796 ha, tập trung giai đoạn tuổi 4 - 5 và một ít giai đoạn tuổi trưởng thành, mật số trung bình 200 - 400 con/m², chủ yếu trên trà lúa giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng tại các huyện Cái Bè, Cai Lậy, Tân Phước, Châu Thành, TX. Cai Lậy... Nguyên nhân chủ yếu là do người dân mạnh ai nấy gieo sạ, không theo lịch thời vụ.
Các tỉnh giáp với Tiền Giang như: Long An, Đồng Tháp và An Giang, Hậu Giang cũng đang bị rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá hoành hành trên lúa hè thu và đang diễn biến rất phức tạp với mật độ, diện tích ngày một tăng cao. Đặc biệt, có nơi bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá chiếm 50 - 70%.
Cần ngăn chặn kịp thời
Theo Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam, hiện nay cần phải ngăn chặn kịp thời. Khuyến cáo bà con không “tiếc” mà phải tiêu hủy ngay những diện tích bị nhiễm nặng. Biện pháp trước mắt nhằm ngăn chặn sự phát triển của rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá vẫn là những bài học cũ từ khâu chọn giống, chăm sóc, bón phân, thuốc..
Đối với giống: Xác định các giống lúa thích hợp cho từng vùng trên cơ sở kết quả bẫy đèn, ưu tiên các giống lúa có khả năng kháng rầy nâu và bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá theo yêu cầu bảo vệ thực vật như OM 4900, OM 5642, 6976…
Biện pháp canh tác: Xuống lúa tập trung đồng loạt né rầy, đảm bảo cách ly 2 vụ lúa là 20-30 ngày, giảm lượng lúa sạ xuống 80-100kg/ha, kết hợp mô hình công nghệ sinh thái. Tập trung bảo vệ và chăm sóc tốt lúa hè thu 2017 bảo đảm năng suất, sản lượng, cắt nguồn rầy nâu và bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá lây lan sang vụ thu đông và đông xuân 2017-2018.
Phòng chống dịch bệnh: Kiểm tra rầy nâu và bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá trên tất cả các trà lúa; nắm diện tích nhiễm vàng lùn, lùn xoắn lá để có biện pháp xử lý; ruộng bệnh có mật số rầy nâu cao cần phun thuốc và tiêu huỷ.
Với vụ thu đông 2017 và đông xuân 2017-2018: Áp dụng hệ thống bẫy đèn, nắm diễn biến rầy nâu để đề xuất lịch gieo sạ né rầy; gieo mạ mùng- cấy né rầy- ôm nước né rầy; hạn chế xử lý hạt giống bằng thuốc trừ sâu, không phun thuốc trừ sâu sớm giai đoạn từ 0-40 ngày sau sạ; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc "4 đúng", chú ý béc phun và số lượng béc.
Ông Nguyễn Văn Sinh, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Tiền Giang cho biết: “Hiện cán bộ kỹ thuật của Chi cục tích cực thăm đồng, bám sát đồng ruộng theo dõi diễn biến rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Đồng thời, chúng tôi tăng cường tập huấn, khuyến cáo nông dân thường xuyên thăm đồng, phát hiện sớm và kịp thời xử lý đối tượng rầy nâu. Đối với các diện tích nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá từ nhẹ đến trung bình, chúng tôi khuyến cáo nhổ bỏ những cây bị bệnh nhằm tránh rầy nâu chích hút phát tán mầm bệnh sang những cây lúa khỏe. Trên những diện tích nhiễm bệnh nặng, không có khả năng phục hồi, chúng tôi đề nghị tiêu hủy để cắt đứt nguồn bệnh”.
Dự báo trong thời gian tới, rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây hại trên các trà lúa, ông Cao Văn Hóa, Quyền Giám đốc Sở NNPTNT Tiền Giang cho biết, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá có nguy cơ bùng phát trở lại rất cao. Vì vậy, Sở NNPTNT đã chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phải hết sức cảnh giác loại bệnh nguy hiểm này. Cán bộ của Chi cục phải thường xuyên có mặt ngoài đồng ruộng theo dõi để có biện pháp khuyến cáo nông dân, cũng như xử lý kịp thời các ổ bệnh mới xuất hiện, không để lây lan trên diện rộng. Ngoài ra, Sở NNPTNT cũng sẽ siết chặt lại lịch thời vụ xuống giống, nếu diện tích nào xuống giống ngoài khung lịch khuyến cáo “né” rầy mà dẫn đến bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá thì sẽ không được xem xét hỗ trợ.
Hoàng Huy (Báo Lao Động)
Không có nhận xét nào: