Organic: Thị trường béo bở

Việt Nam có nguồn nông sản phong phú để chế biến thành sản phẩm sạch, có khả năng cạnh tranh cao, mang lại giá trị gia tăng lớn

Nông nghiệp Việt Nam nếu theo hướng organic (nông nghiệp hữu cơ) sẽ có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn về giá cả. Đây là nhận định của ông Nguyễn Lâm Viên - Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Tổng Giám đốc Công ty Vinamit - về hướng đi của ngành nông nghiệp trong thời hội nhập tại một cuộc tọa đàm do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) vừa tổ chức.

Đầu ra lớn

Ông Đỗ Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xuất nhập khẩu Bé Dũng (Bình Thuận), đánh giá với hơn 20 năm phát triển ở Bình Thuận, nguồn cung trái thanh long đã khá lớn nhưng chủ yếu xuất qua Trung Quốc (70%-80%) nên rất bấp bênh. Dù thanh long tươi xuất khẩu đi các nước ngày một nhiều nhưng thu nhập của người trồng và doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này ngày càng sa sút. Xuất sang thị trường khác như châu Âu, Mỹ thì cần nhiều thời gian, trong khi đặc thù thanh long không đáp ứng được nếu xuất trái tươi.

Sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP bày bán trong siêu thị Ảnh: Tấn Thạnh

“Tôi từng nhiều lần tìm hướng ra cho thanh long nhưng phải đến năm 2014 mới gặp một doanh nghiệp giới thiệu công nghệ tiên tiến làm nông sản sạch. Vậy là cuối năm đó, tôi nhập dàn máy sấy dẻo thanh long. Do dàn máy hơn 20 tỉ đồng, tôi phải thế chấp toàn bộ nhà cửa cho ngân hàng để vay vốn. Lúc đó, tôi như làm liều vậy, nếu không thành công thì trắng tay. Suốt mấy tháng sau đó, doanh nghiệp của tôi tập trung mày mò làm thanh long sấy dẻo. Cho đến khi thử hết gần 20 tấn thanh long mới ra được sản phẩm như hôm nay” - ông Dũng nói và đưa miếng thanh long sấy dẻo mỏng như miếng bánh tráng, hứa hẹn sẽ hấp dẫn người tiêu dùng, lên khoe.

Cũng là sản phẩm trái cây chế biến xuất khẩu nhưng con đường của ông Võ Phát Triển, Công ty TNHH Công nghệ thực phẩm Việt Đức, có vẻ thuận lợi hơn. Từ 10 năm qua, xoài sấy dẻo của doanh nghiệp này đã được người Đức ưa chuộng vì nguồn nguyên liệu sạch. Nhu cầu của thị trường đối với xoài sấy dẻo ngày càng tăng, có khách hàng đặt mỗi tháng 3 container loại 40 feet nhưng ông Triển phải từ chối vì không đáp ứng được. Vì thế, ông kỳ vọng có thêm doanh nghiệp Việt cùng làm nông sản sạch để liên kết đưa sản phẩm ra nước ngoài.

Ông Nguyễn Lâm Viên thuật lại: “Mới đây, khi tham gia hội chợ ở Mỹ, nhiều đối tác nước ngoài nói với tôi rằng muốn có hiệu quả kinh tế cao, Việt Nam nên tập trung làm sản phẩm organic”.

Giá trị tăng ít nhất 50%

Ông chủ Vinamit cho biết từ đầu, Vinamit đã định hướng làm thực phẩm tốt cho sức khỏe nhưng gặp không ít khó khăn do xu hướng này chưa phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, Vinamit vẫn theo đuổi mục tiêu của mình. “Vinamit không sử dụng chuối già mà dùng chuối xiêm dù chuối già đẹp hơn, ngon hơn. Vinamit không chọn chuối già bởi ở vùng U Minh Thượng, U Minh Hạ (ĐBSCL) có một cánh rừng chuối xiêm tự nhiên từ 6.000-10.000 ha, nguồn nguyên liệu lâu dài cho chúng tôi” - ông Viên giải thích.

Theo nhiều chuyên gia, organic là hướng đi khả thi trong bối cảnh Việt Nam hội nhập. Organic là những sản phẩm thực phẩm bình thường nhưng không sử dụng 80 loại hóa chất, phân bón. Nhìn xa hơn, theo vị phó chủ tịch Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao, phát triển nông sản theo hướng organic sẽ là lợi thế cạnh tranh của hàng Việt trên thị trường quốc tế. “Về lâu dài, nông nghiệp Việt Nam đặc thù tiểu nông, nếu theo xu hướng đại quy mô như đi vào vùng gai nhọn, sẽ bị đâm đau. Còn đi theo ngách organic, sản phẩm của Việt Nam sẽ có nhiều lợi thế cạnh tranh về mặt giá cả. Nông sản hữu cơ đã qua chế biến, giá trị sẽ tăng ít nhất 50% so với sản phẩm bình thường” - ông Nguyễn Lâm Viên nhận định.

Ông Phạm Minh Thiện, Giám đốc điều hành DNTN Cỏ May, nhìn nhận nông nghiệp Việt Nam rất trù phú và có nhiều tiềm năng để khai thác, nghiên cứu cho ra những sản phẩm sạch nếu biết ứng dụng công nghệ tiên tiến. Việt Nam có nhiều nông sản có thể chế biến theo hướng organic như gấc, sen… “Bên cạnh sản xuất thức ăn gia súc và xuất khẩu gạo, DN Cỏ May nhận thấy có thể tận dụng rất nhiều thứ “hay ho” hơn. Thay vì lấy cám cho heo ăn, chúng tôi đã đưa khoa học, công nghệ vào để chiết xuất ra dầu cám. Trong dầu cám chứa nhiều thành phần khác dùng trong mỹ phẩm, dược phẩm nên có giá trị gia tăng cao hoặc áp dụng công nghệ tiên tiến để sản xuất nấm rơm sạch mà chuyên gia nước ngoài tự tin chấm muối ăn tại chỗ” - ông Thiện nói.

Hỗ trợ giới trẻ tiếp cận xu hướng mới

Ông Nguyễn Lâm Viên cho biết năm 2014, khi Vinamit cần một lượng phân trùn quế lớn để tăng dinh dưỡng cho cây trồng. Phải mất khá nhiều thời gian tìm kiếm, ông mới biết một cơ sở ở Nha Trang có thể đáp ứng nhu cầu của Vinamit. Chủ cơ sở này là một người trẻ và không phát triển được nghề của mình trong một thời gian dài. Vì vậy, cần tạo điều kiện để giới trẻ tham gia organic vì họ nhanh nhạy trong việc tiếp cận xu hướng mới.

Linh Anh (Báo Người Lao Động)