Sản xuất chanh hàng hóa

Huyện Bến Lức (Long An) một thời nổi danh với cây dứa. Những năm gần đây, cây chanh đã thay thế và ngày càng sản xuất hiệu quả, chất lượng. 

Ông Vũ Ngọc Báu, GĐ hợp tác xã Thạnh Hòa

Nơi đây đã hình thành các vùng sản xuất chanh tập trung đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Trước nhu cầu đưa chanh ra thị trường quốc tế, hợp tác xã Chanh Thạnh Hòa ra đời và trở thành mô hình cho nhiều nơi học tập. 

Gặp anh Vũ Ngọc Báu, tôi hết sức ngạc nhiên trước một nông dân như lãng tử với mái tóc dài uốn xoăn gần chấm vai. Anh chỉ có 4 ha chanh, nhưng được bầu làm giám đốc hợp tác xã. 

Anh Báu cười nói: "Vì tôi là người đầu tiên trồng chanh không hạt ở xã, cũng là người năng nổ đưa cây chanh ra thị trường nên được anh em tín nhiệm. Hợp tác xã thành lập vào tháng 4/2014 với 20 thành viên".

Anh Báu cho biết, trước 2002, Bến Lức đã có nhiều hộ trồng chanh giấy (chanh có hạt) và chỉ tiêu thụ trong nước. Năm 2005, anh nghe nói có giống chanh không hạt không chỉ phục vụ tiêu dùng mà còn đáp ứng sản xuất công nghiệp nên tìm tòi mang giống về trồng. 

Tuy vậy, đến khi thu hoạch lại không bán được. Anh phải mang chanh đi giao bỏ mối ký gửi ở các chợ đầu mối. Bỏ hàng thì nhiều mà bán được thì ít… 

Cứ vậy suốt 2 năm sau mới được thị trường chấp nhận. Tuy vậy, đầu ra vẫn bấp bênh, giá cả tuy lên xuống từng thời điểm. 

Đến năm 2007, công ty GINO Saigon đến đây đặt hàng xuất khẩu, cây chanh bắt đầu có tương lai. Năm 2013, công ty TFR (The Fruit Republic) đã liên kết với 6 hộ sản xuất chanh theo tiêu chuẩn GlobalGAP và bao tiêu theo giá thị trường. 

Với năng suất bình quân 22 tấn/ha, năm 2014 hợp tác xã Thạnh Hòa đã đưa ra thị trường hơn 1.650 tấn chanh không hạt, 65% đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Sản phẩm được công ty TFR thu mua, xuất đi Hà Lan. 

Các hộ sản xuất tiêu chuẩn GlobalGAP, công ty TFR mua cao hơn giá thị trường 1.000 đồng/kg, chanh VietGAP cao hơn thị trường 500 đồng/kg. 

Anh Đỗ Quang Mạnh, xã viên ở ấp 6, xã Thạnh Hòa chia sẻ: "Những năm dứa Bến Lức nổi tiếng thị trường, gia đình tôi thu nhập từ dứa khoảng 10 triệu đồng/ha/năm. Tuy nhiên cây dứa sau 3 năm phải phá đi trồng lại. 

Với chanh thì khác, chanh trồng 1 năm bắt đầu có trái, thu hoạch đến năm thứ 2 chỉ đủ “nuôi” lại vườn. Từ năm thứ 3 trở đi, năng suất ngày một tăng, bình quân mỗi tháng, tôi thu 1,5 tấn/ha. 

Hiện gia đình tôi thu nhập từ 7 ha chanh khoảng 130 triệu đồng/ha/năm. Do vậy sẽ tiếp tục chuyển diện tích đang trồng mía, dứa và khoai mì sang trồng chanh, nâng tổng diện tích chanh lên 10 ha. Các hộ khác trong hợp tác xã cũng chuyển đổi như vậy". 

Anh Đỗ Quang Huế, Phó GĐ hợp tác xã Chanh Bến Lức cho biết, theo tiêu chuẩn VietGAP hay GlobalGAP cũng đều hướng bà con thay đổi tư duy để sản xuất chanh theo hướng xanh, sạch, an toàn. 

Sau 3 năm, chanh bắt đầu cho thu lợi. Chi phí đầu tư chiếm khoảng 40%. Diện tích trồng chanh của hợp tác xã từ 75 ha khi thành lập (tháng 4/2014) đến nay đã lên gần 200 ha. 

Chanh không hạt chủ yếu xuất khẩu chứ tiêu thụ trong nước không nhiều. Nông trang Hải Âu của bà Ba hay các thương lái thu mua chanh cũng để cung cấp cho các công ty xuất khẩu. 

Ông Phạm Văn Trài, Chủ tịch UBND xã Thạnh Hòa cho biết, xã có 1.460 hộ thì 90% số hộ trồng chanh. Xã có 2.400 ha trồng trọt thì diện tích trồng chanh chiếm 1.700 ha, trong đó 1.100 ha chanh không hạt. Nhiều hộ ở ấp 6 sản xuất chanh theo tiêu chuẩn GlobalGAP, còn lại sản xuất theo VietGAP. 

Ông Lê Văn Thuận, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Bến Lức cho biết, những năm qua huyện chủ trương đưa cây chanh vào sản xuất theo hướng chuyển dịch cây trồng nhằm khai thác tốt tiềm năng và lợi thế vùng sinh thái. 

Đến nay các xã đã phát triển được gần 4.000 ha chanh. Hợp tác xã Chanh Thạnh Hòa trở thành mô hình hợp tác xã kiểu mới, được nhân rộng ra các xã khác... 

Đánh giá tiềm năng phát triển cây chanh, ông Nguyễn Thanh Truyền, Phó GĐ Sở NN-PTNT Long An cho biết, tỉnh tiếp tục tập trung phát triển sản xuất chanh tại các huyện Bến Lức, Đức Huệ thành vùng chuyên canh. 

Dự kiến đến năm 2020 tổng diện tích chanh đạt khoảng 10.000 ha. Cùng với việc đầu tư cải tạo giống sạch bệnh, sản xuất theo quy trình VietGAP, GlobalGAP... ngành nông nghiệp còn liên hệ các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho nông dân.

Phương Chi (nongnghiep.vn)