Diễn biến thị trường lúa gạo trong nước hiện nay có thể nói là bất thường. Đầu năm, ai cũng nhận định thị trường xuất khẩu sẽ tiếp tục khó khăn khi bên cạnh nhiều nước cùng tham gia xuất khẩu gạo như Myanmar, Campuchia, việc tồn kho lớn như Thái Lan 18 triệu tấn và việc xuất khẩu không giảm của Ấn Độ sẽ là cuộc cạnh tranh gay gắt.
Những nước nhập khẩu nhiều gạo trước đây lại quyết tâm tiến tới tự chủ về lương thực như Indonesia, Malaysia, Philippines… Vậy mà giá lúa gạo trong nước chỉ trong thời gian ngắn lại tăng lên ngay trong thời điểm thu hoạch lúa hè thu và tăng cao nhất so với 2 - 3 năm qua. Còn nhớ, những năm qua, mỗi lần thu hoạch lúa hè thu, Chính phủ luôn tính chuyện mua tạm trữ để giữ không cho giá lúa giảm.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), vùng ĐBSCL vào vụ thu hoạch lúa hè thu nhưng nguồn cung lại hạn chế, không đáp ứng nhu cầu xuất khẩu do mức tồn kho thấp và số lượng hợp đồng đã ký còn nhiều. Mức tồn kho hiện nay chỉ bằng nửa lượng hợp đồng chưa giao hàng nên các doanh nghiệp (DN) phải cạnh tranh mua vào để thực hiện các hợp đồng đã ký. Việc này làm giá lúa gạo tăng liên tục, dẫn đến lỗ nặng. Đây là tình hình không bình thường so với các năm do hậu quả của việc XK gạo qua biên giới Trung Quốc tăng mạnh, nhưng không kiểm soát được số lượng làm ảnh hưởng đến cân đối nguồn hàng. VFA cho rằng, ngoài số lượng hợp đồng đã ký, nhu cầu thị trường từ nay đến cuối năm còn nhiều, nhất là từ các thị trường truyền thống Philippines, Malaysia.
Giá lúa gạo trong nước tăng ngay trong mùa thu hoạch hè thu là điều phấn khởi của người nông dân, làm nhẹ gánh lo của Nhà nước về tạm trữ lúa gạo. Nhưng khi giá tăng cao không phải vì chất lượng hạt gạo được cải thiện và giá gạo Việt Nam cao hơn hẳn Thái Lan và Ấn Độ ngay trong giai đoạn cạnh tranh khốc liệt, lại là câu chuyện đáng lo. Giá lúa cao, DN phải chào giá cao ra thế giới để không bị lỗ, trong khi nước cạnh tranh trực tiếp là Thái Lan với giá thấp hơn và tồn kho lớn sẽ tìm mọi cách bán hàng ra, như thế sẽ khiến chúng ta mất khách hàng, mất thị trường.
Bất lợi trước mắt là Cơ quan Lương thực quốc gia (NFA) của Philippines mời Việt Nam tham gia đấu thầu 500.000 tấn gạo với thời gian giao hàng từ tháng 9 đến 11. Theo tính toán của DN, NFA quy định hàng phải giao tận kho và với các điều khoản nghiêm ngặt, gạo phải thu hoạch từ tháng 1 đến tháng 8-2014. Hai cái khó để Việt Nam tham gia đấu thầu là: Không nắm chắc lượng lúa gạo hàng hóa hiện nay; bài học từ việc trúng thầu 800.000 tấn gạo cũng của Philippines trước đó bị lỗ do giá lúa gạo tăng đột biến, nên DN chỉ nắm chắc gạo trong kho mới dám ký. Thứ hai, nếu tính theo giá FOB, gạo của VFA quy định chỉ hơn 390USD/tấn, trong lúc giá thị trường trong nước hiện nay khoảng 410USD/tấn. Có thể nói, đây là bài toán khó cho DN kinh doanh gạo, đặc biệt là với VFA và Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), đơn vị được giao tham gia đấu thầu.
Đăng Lãm/ Báo SGGP
Không có nhận xét nào: