Vinafood 2 sẽ bị Thanh tra Chính phủ thanh tra trong 70 ngày, nếu cần thiết sẽ mở rộng thời kỳ để làm rõ hơn quy định quản lý sử dụng vốn.
Thanh tra Chính phủ "sờ gáy"
Đại diện Thanh tra Chính phủ cho biết sẽ thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý, sử dụng vốn của Tổng công ty Lương thực miền Nam Vinafood 2 trong thời gian 70 ngày.
Theo đó, đoàn Thanh tra gồm 10 thành viên, do ông Đinh Đăng Lập - Trưởng phòng Nghiệp vụ 1 (Vụ Thanh tra khối Nội chính và Kinh tế tổng hợp) làm Trưởng đoàn.
Thời hạn thanh tra là 70 ngày làm việc thực tế tại đơn vị kể từ ngày công bố quyết định thanh tra. Thời kỳ thanh tra đến 31/12/2013, nếu cần thiết sẽ mở rộng thời kỳ thanh tra để làm rõ hơn quy định quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Vinafood 2.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh cho biết nội dung thanh tra đối với Vinafood 2 và một số đơn vị thành viên nằm trong Chương trình kế hoạch thanh tra năm 2014 của Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Theo báo cáo của Vinafood 2, đến hết năm 2013, 7/14 đơn vị trực thuộc lỗ lũy kế, nợ khó đòi với tổng số tiền gần 1.000 tỷ đồng.
Trong đó, Công ty Nông sản Thực phẩm Trà Vinh lỗ 164,66 tỷ đồng; “Người anh em” Công ty Lương thực Trà Vinh cũng rất yếu ớt với khoản lỗ 134 tỷ đồng.
Công ty Lương thực Thực phẩm An Giang: 83,19 tỷ đồng; Công ty Lương thực Bạc Liêu: 42,34 tỷ đồng; Công ty Nông sản Thực phẩm Tiền Giang: 25,13 tỷ đồng; Công ty Lương thực Bến Tre: 1,35 tỷ đồng; Công ty Lương thực Sóc Trăng: 2,7 tỷ đồng.
"Con buôn gạo" lỗ do... cá tra
Trả lời báo Dân Việt sau quyết định thanh tra của Thanh tra Chính phủ, ông Huỳnh Thế Năng - Tổng Giám đốc Tổng công ty Vinafood 2 cho biết, một trong những nguyên nhân thua lỗ chủ yếu là do lỗ trên thủy sản cá tra.
"Phần kinh doanh thủy sản với tổng vốn đầu tư 927 tỷ đồng cho cá tra đã hầu như thất bại hoàn toàn ở cả 3 khâu nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu, không tìm được thị trường. Đây là một đầu tư sai lầm và Vinafood 2 đã xác định không đầu tư vào đây nữa mà sẽ tái cấu trúc lại", ông Huỳnh Thế Năng nói.
Ông Huỳnh Thế Năng
Trả lời câu hỏi: "Vinafood 2 trên báo chí từng bị các chuyên gia đánh giá là “con buôn gạo”, chỉ chuyên đi bán gạo cấp thấp, không có thương hiệu. Vinafood 2 có dự định thay đổi điều này không thưa ông?", ông Huỳnh Thế Năng cho hay, từ “con buôn gạo” như báo chí nêu, chỉ chuyên xuất khẩu gạo chuyển sang xuất khẩu lúa. Bởi từ năm 2008 đến nay Vinafood 2 bán ra nước ngoài khoảng 3 triệu tấn gạo nhưng mua lúa chỉ có 50 ngàn tấn/năm.
"Chính vì thế chúng tôi sẽ chuyển hướng từ tiếp cận hạt gạo gắn với thị trường gạo thường, chất lượng thấp sang tiếp cận hạt lúa xuất khẩu để xâm nhập phân khúc thị trường gạo cấp cao, đặc sản, tiến tới xây dựng thương hiệu", ông Huỳnh Thế Năng nói.
Trước đó, GSVS Trần Đình Long - Chủ tịch Hội giống cây trồng Việt Nam nói thẳng, thực chất hoạt động của Tổng công ty lương thực Vinafood 1, 2 đã thể hiện vai trò con buôn kiếm lời khiến nông dân luôn bị thua thiệt.
Đồng quan điểm, Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn từng chỉ thẳng, các Tổng công ty lương thực nắm hết thị phần xuất khẩu gạo của Việt Nam đang phát triển theo cơ chế độc quyền kép: độc quyền thu mua và xuất khẩu lúa gạo, đồng thời là độc quyền của doanh nghiệp nhà nước, là rào cản các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào thị trường lúa gạo Việt Nam.
"Hiệp hội Lương thực Việt Nam có quá nhiều quyền trong việc đề xuất chính sách, song lại hoạt động như một doanh nghiệp nhà nước, làm việc phân phối xuất khẩu gạo", nguyên Phó Thủ tướng nói.
Không những thế, liên quan đến hợp đồng cung cấp 800.000 tấn gạo cho Philippines vừa qua, Hiệp hội Lương thực VFA mà trực tiếp Vinafood 1 và Vinafood 2, đã bán 800.000 tấn gạo với giá quá bèo, làm mất đi khoản tiền khổng lồ, ước lên tới 23,2 triệu USD.
Trong khi đó, theo phân tích, Việt Nam hoàn toàn có thể bán được với giá cao vì đối thủ lớn nhất của Việt Nam trong thực hiện hợp đồng cung cấp gạo cho Philippines chỉ có Thái Lan, bởi xét về cự ly giao hàng đến Philippines, thì Ấn Độ và Pakistan xa hơn Việt Nam rất nhiều và giá bán của họ cũng cao hơn.
PGS.TS Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thương mại từng nêu quan điểm, với lần bỏ thầu giá thấp này, tất cả thương nhân nước ngoài mua gạo Việt Nam đều lấy giá này làm đối sánh đánh sập toàn bộ giá gạo Việt Nam xuống thấp.
"Ngành lúa gạo Việt Nam là một thế mạnh nhưng càng ngày càng bị bào mòn, vắt kiệt sức của nông dân do sự yếu kém của thương nhân và nhà nước tổ chức quản lý chuỗi giá trị sản phẩm gạo không làm được", ông Nam nói.
Thậm chí, trong thương vụ đấu thầu này Vinafood 2 cũng dính nghi án "đi đêm" với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Philippines.
PGS TS Nguyễn Văn Nam cho biết, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của gạo Việt Nam chỉ có người nông dân còn các cơ quan xuất nhập khẩu gạo, công ty kinh doanh gạo như Vinafood 1, Vinafood 2 không góp được gì nhiều, thậm chí còn làm giảm cạnh tranh bằng cách tranh mua tranh bán và chèn ép nông dân.
“Theo tôi, còn độc quyền xuất khẩu gạo ở 2 Tổng công ty Vinafood 1, Vinafood 2 thì tham nhũng còn lớn hơn nữa, ăn chặn, bán quota còn lớn hơn nữa", PGS TS Nguyễn Văn Nam nói.
Hà Anh/ Báo Đất Việt
Không có nhận xét nào: