Năm 2013, nông nghiệp xuất khẩu đạt 27,8 tỷ đô la Mỹ, trong đó chỉ có 5,1 % tỷ đô la xuất đi Trung Quốc.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát trả lời báo Đất Việt cho biết.
Thưa Bộ trưởng, Báo cáo an ninh lương thực của Trung Quốc cảnh báo nước này đang đứng trước tình trạng thiếu gạo nghiêm trọng, Trung Quốc đang cần lúa gạo của Việt Nam. Việt Nam cũng là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới nhưng, đến nay chúng ta vẫn không chủ động được. Nông dân bị ép giá, thua thiệt, phải bỏ ruộng. Tại sao vậy và phải lý giải hiện tượng này thế nào, thưa Bộ trưởng?
- Chúng ta vẫn luôn thực hiện chính sách phát triển quan hệ thương mại với các nước theo tinh thần hai bên cùng có lợi. Riêng thị trường Trung Quốc những năm gần đây họ có nhu cầu cao về lúa gạo, chúng ta đã cố gắng khai thác nhu cầu đó của thị trường Trung Quốc để tiêu thụ lúa gạo cho nông dân với giá có lợi nhất.
Tất nhiên, giá cả phụ thuộc vào thị trường. Trong kinh doanh, việc chủ động đàm phán, ký kết hợp đồng thuộc về các thương nhân. Chính phủ chỉ tạo điều kiện về hành lang pháp lý.
Nông nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc rất ít
Thực tế, rất nhiều chuyên gia đã chỉ ra, thị trường cá tra thì bị kiện vì bán giá rẻ, lúa gạo xuất khẩu giá rẻ dẫn tới việc thu mua của nông dân giá rẻ, nông dân thua lỗ, phải bỏ ruộng trong khi gạo là nước xuất khẩu thứ 2 thế giới, cá tra chiếm lĩnh 90% thị trường thế giới. Tại sao nghịch lý này lại tồn tại đến tận hôm nay?
- Thực tế, thị trường giá cả nông sản luôn biến động tùy thuộc vào quan hệ cung cầu và chất lượng sản phẩm, không ai muốn bán giá rẻ nhưng cũng khó có nước nào có thể tự quyết định về giá trên thị trường quốc tế.
Nông nghiệp cũng vậy, chúng ta đang bị phụ thuộc vào thị trường trong nước và nhiều nước khác nên cũng có những biến động nhất định.
Hiện, Chính phủ đang theo dõi diễn biến thị trường để thông báo cho nông dân biết. Thứ hai đối với một số nông sản quan trọng sẽ có những biện pháp để giảm thiểu những tác động lên xuống, giảm thiệt thòi cho nông dân.
Thứ ba, hỗ trợ cho nông dân với việc giảm chi phí, nâng cao chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh để đứng vững trước những biến động của thị trường. Đó là những hướng chính chúng ta đang làm.
Chứ không phải do chính sách "mua rẻ, bán rẻ", các Hiệp hội và Tổng công ty lương thực thao túng, ép giá nông dân khiến nông dân chịu thiệt như các chuyên gia đã nói, thưa Bộ trưởng?
- Không có chính sách nào là chính sách "mua rẻ, bán rẻ", giá cả là do thị trường quyết định. Chính sách của Chính phủ luôn mong muốn đảm bảo lợi nhuận cao nhất cho người nông dân.
Dù Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ, nhưng nông dân càng làm càng lỗ. Giấc mơ có lãi 30% vẫn chỉ là giấc mơ xa vời. Bộ trưởng đánh giá thế nào về hiệu quả của chính sách trong việc hỗ trợ nông dân?
- Đặc điểm của ngành nông nghiệp là trồng thì phải đến thời kỳ thu hoạch, nuôi thì phải bán, tuy nhiên giá cả lại do thị trường quyết định. Nếu diễn biến cung cầu không khớp sẽ có những bất lợi cho nông dân.
Đối với Chính phủ chỉ có thể can thiệp để giảm thiểu những biến động bất lợi cụ thể với một số sản phẩm nhất định như lúa gạo, chứ không thể can thiệp vào tất cả các sản phẩm.
Đối với lúa gạo, nhìn chung đã đạt được mục tiêu lợi nhuận 30% cho người nông dân, tuy nhiên, không phải nơi nào cũng đạt được như vậy và nó còn tùy thuộc vào điều kiện sản xuất của từng hộ gia đình và từng vùng.
Tư duy “bán rẻ, bán nhiều” đang chi phối nền kinh tế Việt Nam trong khi thị trường xuất khẩu chủ yếu lại là Trung Quốc tiềm ẩn những rủi ro nào, thưa Bộ trưởng?
- Trong nông nghiệp, năm 2013, xuất khẩu đạt 27,8 tỷ đô la Mỹ, trong đó chỉ có 5,1 tỷ đô la xuất đi Trung Quốc.
Xuất khẩu gạo đi Trung Quốc, 5 tháng đầu năm chiếm 41%. Tất nhiên đó cũng là con số lớn nhưng Trung Quốc không phải là thị trường chủ yếu của nông sản Việt Nam bởi nó chỉ là thị trường của một số sản phẩm.
Nói xuất khẩu chủ yếu là Trung Quốc với Việt Nam tôi sẽ không bình luận, nhưng với ngành nông nghiệp thì không hẳn như vậy. Một khi thị phần lớn ở một thị trường sẽ có rủi ro cao khi có biến động. Vì vậy chúng tôi đang cố gắng đa dạng hóa cơ hội thị trường cũng như hướng dẫn và hỗ trợ nông dân điều chỉnh cơ cấu các sản phẩm để giảm thiểu rủi ro.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!
Hiếu Lam/ Báo Đất Việt
Không có nhận xét nào: