Bỏ triệu USD nhập bò về thịt

VINAGRI News - Để có được hợp đồng NK bò sống nguyên con từ Úc, các trang trại và DN giết mổ ở nước NK phải đáp ứng các yêu cầu từ phía Úc. Phải đầu tư hệ thống chuồng trại và cơ sở giết mổ đáp ứng được nhu cầu của nhà cung cấp. Mức lãi trung bình khoảng 10-15 triệu đồng/con.

Bò Úc “ùn ùn” vào Việt Nam

Ngày 25/2 vừa qua, Thủ hiến Vùng lãnh thổ Bắc Úc, ông Adam Giles đã dẫn đầu đoàn lãnh đạo vùng lãnh thổ này đến thăm và làm việc với UBND TP. Hồ Chí Minh. Hai địa phương đã ký bản ghi nhớ hợp tác hữu nghị, trong đó có các phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực chăn nuôi gia súc, dịch vụ chăn nuôi.

Bò Úc nhập khẩu nguyên con cập cảng TP. Hồ Chí Minh

Theo beefcentral.com, hiện Úc là quốc gia xuất khẩu thịt bò thứ 2 thế giới, với khoảng 100 quốc gia và vùng lãnh thổ là đối tác nhập khẩu (NK). Dự báo năm 2014, tổng lượng gia súc xuất khẩu của Úc khoảng 900.000 con, trong đó Việt Nam, Malaysia, Philippines được xem là các thị trường tiêu thụ mạnh đối với các nhà sản xuất gia súc ở miền Bắc nước Úc.

Khác với dòng sản phẩm sơ chế các năm về trước, khoảng 2 năm trở lại đây, nhiều trang trại và DN chế biến thịt gia súc đã nhập bò Úc về “vỗ béo” trước khi giết thịt, khiến lượng bò sống NK từ Úc về Việt Nam tăng đột biến.

Theo thống kê của Công ty TNHH Thịt và Chăn nuôi Úc (MLA), tính đến tháng 6/2013, lượng gia súc NK từ Úc đã đạt 15.903 con, tăng khoảng 10 lần so với mức 1.400 con vào thời điểm cùng kỳ năm 2012. Nếu tính đến hết tháng 11/2013, lượng gia súc Việt Nam NK từ Úc đã đạt con số 56.000 con, tăng hơn 3.350 con so với năm 2012.

Phân tích lợi nhuận từ việc nhập bò Úc về nuôi, ông Đặng Văn Thân, Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp Trang trại Việt (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, hiện nay công ty đang có trang trại nuôi giữ 5.000 con bò Brahman và bò Red Angus. Sau khi nuôi trong vòng 10 tháng, mỗi con bò Úc sẽ có trọng lượng 400 - 600 kg, mức lãi trung bình khoảng 10-15 triệu đồng/con.

Trong khi đó, nếu nuôi các giống bò trong nước hay bò NK từ Campuchia và Thái Lan thì trọng lượng trung bình chỉ khoảng 250 - 300 kg/con, tỷ lệ thịt sau khi giết mổ khoảng 50%. Sau khi trừ các chi phí thì mức lợi nhuận thấp hơn hẳn so với nuôi bò Úc và bò Mỹ.

Hiện tại, giá thịt bò Úc bán tại thị trường Việt Nam chỉ ngang ngửa so với thịt bò nội địa. Tuy nhiên, ngay cả mức giá này cũng cho thấy phần thu chênh lệch từ NK và bán lẻ là rất lớn. Theo MLA, giá thịt bò bán móc hàm tại Úc được phân chia theo nhiều mức khác nhau, tùy thuộc vào trọng lượng bò và tùy vào từng địa phương.

Chẳng hạn bò đực non cỡ 330-400 kg/con có giá trung bình là 3,35 AUD/kg (tương đương khoảng 64.300 đồng/kg), bò đực trọng lượng trung bình 400-500 kg/con có giá khoảng 3,02 AUD/kg, loại cỡ lớn 500-600 kg/con có giá 3,16 AUD/kg. Trong khi đó, bò cái cỡ trung bình (400-520 kg/con) giá trung bình trên toàn nước Úc chỉ khoảng 2,46 AUD/kg (tương đương khoảng 47.200 đồng/kg).

“Ngập” thịt bò Úc

Thịt bò Úc đang được bày bán tràn ngập trên thị trường, trong đó có những cửa hàng chuyên bán lẻ sản phẩm giết mổ ở trong nước. Nhiều cửa hàng đã từng bán thịt bò ngoại nhập nay chuyển hẳn sang bán bò Úc, thậm chí có nơi còn treo biển “Bò Úc giết mổ tại chỗ” như một hình thức câu khách. Tuy nhiên, thông tin về thịt bò Úc thì người tiêu dùng gần như mù tịt, thậm chí nhà bán lẻ cũng khó có thể phân biệt mà chỉ cảm nhận bằng nhạy cảm của người buôn bán.

Tiểu thương chợ Bến Thành (TP. Hồ Chí Minh) gần đây chủ yếu bán thịt bò Úc. Bà Lê Thị Thắm, chủ sạp 1223 chuyên bán thịt bò Úc do Vissan giết mổ và cung cấp, chia sẻ rằng, thịt bò Úc đa dạng chủng loại, giá bán chỉ tương đương giá thịt bò Việt Nam, nguồn hàng lại dồi dào. Ông Nguyễn Văn Hoàng, chủ cửa hàng bán bò Úc trên đường Nguyễn Thái Bình (quận 1, TP. Hồ Chí Minh) cho biết, hiện có 3-4 đầu mối chào hàng thịt bò Úc giết mổ tại Việt Nam như Vissan, Công ty Đỉnh Phong…

Ông Trần Duy Truyền, Phòng kinh doanh Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thực thẩm sạch ước tính, hiện trên thị trường TP. Hồ Chí Minh có một tỷ lệ rất lớn thịt bò tươi đang bán tại các chợ, shop, kể cả các quầy thịt bò tươi là thịt bò nhập khẩu từ Úc về, giết mổ và tiêu thụ trong nước. Công ty của ông Truyền là một trong những DN đầu mối chuyên cung cấp thịt bò tươi này.

Ông cho biết thêm, bò Úc sau khi giết mổ cho thịt tươi có màu hồng tự nhiên. Khi treo cả tảng thịt (cả cái đùi bò) lên quầy thì rất khó phân biệt giữa thịt bò tươi của Việt Nam và thịt tươi của Úc giết mổ tại Việt Nam. 

Cũng số liệu của MLA, trong hai năm 2012-2013 giá bò hơi Úc xuất khẩu sang Mỹ khoảng 2,73 USD/kg (tương đương 58.000 đồng/kg), bò móc hàm khoảng 4,25 USD/kg (hơn 90.000 đồng/kg).

Giá rất cạnh tranh

Bà Trương Thị Đồng, Giám đốc Công ty TNHH Trung Đồng (Đồng Nai) cho biết, để có được hợp đồng NK bò sống nguyên con từ Úc, các trang trại và DN giết mổ ở nước NK phải đáp ứng các yêu cầu từ phía Úc. Theo đó, DN phải đầu tư hệ thống chuồng trại và cơ sở giết mổ đáp ứng được nhu cầu của nhà cung cấp. Toàn bộ hệ thống này sẽ được phía Úc giám sát. Nếu không thực hiện đúng cam kết họ sẽ ngưng hợp đồng bán bò.

Bà Đồng tính toán, chi phí để NK 1.500 con bò chỉ hết khoảng 1,5 triệu USD, nhưng chi phí đầu tư hệ thống chuồng trại và giết mổ để đảm bảo quy trình “nhân đạo”, tức là không được làm cho con vật bị hoảng loạn, stress từ khi vận chuyển đến giết mổ lên đến 3 triệu USD. Toàn bộ các chi phí này đều được tính vào giá thành sản phẩm.

Do vậy, thịt bò Úc trên thị trường hiện nay dù bán được giá mềm hơn so với bò nhập từ Campuchia và Thái Lan nhưng cũng chỉ bằng hoặc cao hơn một chút so với giá thịt bò nội địa cùng loại chứ không thể thấp hơn.

Chính vì vậy, theo các DN chế biến, nếu giá bò hơi NK tính cả thuế khoảng 2,2 đến 2,75 USD/kg thì giá bán thịt bò Úc tươi thành phẩm tại các siêu thị và cửa hàng trong nước khoảng 240-250 ngàn đồng/kg (loại nạc đùi), 225-230 ngàn đồng/kg (loại bắp bò), 180-190 ngàn đồng/kg (loại thịt gầu)… là hợp lý và khá cạnh tranh. Vì DN phải bỏ mức chi phí khá cao đáp ứng hàng loạt các yêu cầu từ phía nhà xuất khẩu trong khoảng 15 ngày chờ giết mổ.

Giải thích thêm về giá bán thịt bò Úc thành phẩm tại Việt Nam, ông Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Công ty TNHH N.H - một DN hoạt động trong lĩnh vực tư vấn thuế và đại lý hải quan tại TP. Hồ Chí Minh cho rằng, sở dĩ các DN có thể kéo giá xuống là vì nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, có thể là do nguồn cung bò ở Úc dồi dào nên giá giảm xuống.

Thứ hai, có thể do cách phân loại bò của Úc khá chi tiết, giá từng loại bò cũng chênh lệch lớn. Trong khi đó, các DN Việt Nam NK bò sống nguyên con thường không phân biệt kỹ lưỡng loại bò khi giết mổ và bán thịt thành phẩm.

Ngoài ra, phần chênh lệch từ loại bò, doanh thu từ việc khai thác phụ phẩm như da, xương, nội tạng sẽ giúp các DN có thể giảm giá bán thịt bò Úc xuống mức tương đương với giá thịt bò nội địa.

Chưa kể, để giảm nghĩa vụ thuế VAT, một số DN kê giá NK xuống thấp hơn giá mua thực tế 20-30 nghìn đồng/kg. Số tiền thuế phải đóng theo đó sẽ giảm đi khá lớn, cũng là điều kiện để DN hạ giá bán thịt thành phẩm mà vẫn đảm bảo lợi nhuận.

Bò nội yếu thế

Theo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, việc thịt bò Úc được nhập vào Việt Nam ngày càng nhiều chứng tỏ sức cạnh tranh của sản phẩm thịt gia súc trong nước không cao. Hiện Việt Nam có khoảng 5,1 triệu con trâu, bò nuôi lấy thịt (số liệu thống kê năm 2013 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố).

Với số lượng gia súc này cần phải có khoảng 500 ngàn ha đất chăn nuôi. Tuy nhiên, diện tích thực tế hiện nay chỉ khoảng 200 ngàn ha. Mỗi năm, Việt Nam vẫn phải chi khoảng 120-150 triệu USD để NK trâu, bò sống từ Campuchia, Lào và Thái Lan...

Ông Hồ Mộng Hải, cán bộ Cục Chăn nuôi tại phía Nam cho rằng, việc bò Úc NK vào Việt Nam tăng mạnh là do nhu cầu thịt bò tại thị trường Việt Nam đang tăng mạnh trong khi nguồn cung không đáp ứng được. Chính sách phát triển chăn nuôi trâu, bò thịt ở Việt Nam, theo nghiên cứu của tác giả Văn Tiến Dũng (Khoa Chăn nuôi thú y, Đại học Tây Nguyên), hiện nay chưa được quan tâm đúng mức.

Thống kê của ông Dũng cho thấy, ở các khu vực nuôi bò thịt trọng điểm tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, tỷ lệ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ (1-7 con/hộ) vẫn chiếm đa số; tại một số huyện ở tỉnh Nghệ An, tỷ lệ hộ nuôi 1-3 con chiếm gần 60%; tại huyện M’Đrắk và Eakak của Đắk Lắk, tỷ lệ này còn lớn hơn (khoảng 70%).

Trong khi đó, có tới 54% lượng bò giống là bò nội địa năng suất thấp và gần 90% số hộ chăn nuôi theo phương thức chăn thả tự do.

Bài và ảnh: Thạch Bình/ Thời báo ngân hàng