Rau sạch: Trông chờ trách nhiệm nhà sản xuất

VINAGRI News - Rau an toàn của nhiều công ty đang bày bán tràn lan trên thị trường nhưng thực tế người tiêu dùng không thể phân biệt được loại rau nào là an toàn. Nhiều chuyên gia cho rằng, để kiểm soát chất lượng rau an toàn, người tiêu dùng chỉ có thể trông mong vào trách nhiệm của nhà cung cấp, kinh doanh rau an toàn dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước

Rau an toàn của nhiều, đơn vị công ty đang bày bán tràn lan trên thị trường. Nhưng thực tế người tiêu dùng không thể phân biệt được loại rau nào là an toàn. Ảnh: TD.

Theo TS Lê Văn Thiện, Khoa Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, vai trò của nhà sản xuất rau an toàn rất quan trọng, đơn cử, ở những hợp tác xã (HTX) sản xuất rau an toàn, đơn vị này phải có trách nhiệm bảo vệ thương hiệu bằng biện pháp quản lý năng suất và phương thức sản xuất của người nông dân.

Đối với cơ quan quản lý nhà nước mà cụ thể ở đây là chi cục bảo vệ thực vật (BVTV) ở các địa phương phải có trách nhiệm đưa ra giải pháp sản xuất rau an toàn cho các hộ nông dân bằng các tiêu chuẩn sản xuất sạch, hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả và kinh tế nhất nhưng vẫn đảm bảo an toàn.

Ngoài ra, cơ quan này nên đảm nhiệm vai trò giám sát và kiểm tra các đơn vị sản xuất rau an toàn. Khi thu hoạch, dựa vào kết quả phân tích các mẫu rau mà Chi cục BVTV địa phương sẽ cấp giấy chứng nhận chất lượng rau an toàn cho các đơn vị sản xuất, công ty kinh doanh rau an toàn, nên dựa vào số lượng cung cấp được kiểm soát và chất lượng do chi cục BVTV bảo đảm để tiến hành dán nhãn “rau an toàn”, mã vạch trước khi đưa ra tiêu thụ trên thị trường.

Ngoài ra, các công ty kinh doanh rau cũng cần cam kết ràng buộc với khách hàng là các bếp ăn tập thể, xí nghiệp, cơ quan... bằng các hợp đồng dựa trên giấy chứng nhận chất lượng rau an toàn của chi cục BVTV. Về lâu dài, đơn vị kinh doanh rau an toàn phải có trách nhiệm mua bảo hiểm cho người tiêu dùng. Như vậy dựa trên mô hình này, chủ thể kinh doanh và người nông dân đều có sự ràng buộc trách nhiệm dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

Trao đổi với TBKTSG Online về việc kiểm soát chất lượng rau an toàn, ông Khuất Quang Hưng, Giám đốc tổng vụ của Công ty Metro Cash & Carry Việt Nam cũng cho rằng, vai trò của chủ thể kinh doanh khá quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Cụ thể, ở mô hình giám sát chất lượng rau an toàn phân phối ở hệ thống Metro, công ty đã ký kết hợp đồng với các hộ nông dân ở Đà Lạt sản xuất rau theo tiêu chuẩn an toàn. Những hộ nông dân được các chuyên viên nông nghiệp hướng dẫn nông dân canh tác rau an toàn (những chuyên viên này được Metro thuê một công ty bên ngoài chuyên về đảm bảo chất lượng).

“Thông qua đội ngũ hướng dẫn kỹ thuật này, chúng tôi còn giám sát được chất lượng rau củ quả cũng như số lượng thu hoạch của nông dân mỗi vụ”, ông Hưng nói. Ngoài đội ngũ hướng dẫn kỹ thuật, đội ngũ kiểm tra chất lượng của Metro cũng tiến hành lấy mẫu kiểm tra định kỳ cũng như kiểm tra không báo trước ở tất cả những lô rau sau khi thu hoạch tại vườn.

Việc kiểm soát theo số lượng cũng khá quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng rau, khi ký kết một khối lượng rau cụ thể theo năng lực sản xuất của nhà vườn, vào cuối vụ công ty chỉ mua đúng với số lượng đã đăng ký. Khi kiểm soát và thu mua đúng với số lượng đăng ký, các nhà vườn khó có thể tăng năng suất bằng cách đưa thêm các loại rau củ quả không an toàn khác để bán ra thị trường. “Đây cũng là cách ngăn chặn hiệu quả nhất hàng rau củ quả Trung Quốc đang tràn ngập ở thị trường Việt Nam”, ông Hưng nói.

Ngoài ra, để kiểm soát chất lượng rau an toàn, các hộ nông dân trồng rau cũng được giao trách nhiệm kiểm tra chéo lẫn nhau từ khâu xuống giống đến sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và số lượng thu hoạch mỗi vụ.

Theo kết quả điều tra Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (IPSARD) vừa công bố mới đây về rau an toàn, có tới 73% số người buôn bán rau tại các chợ không phân biệt được rau an toàn nếu không có các thiết bị hỗ trợ kỹ thuật. Tỷ lệ này ở nhóm mua rau lên tới 95%. Chỉ có 60% số người mua rau thực sự quan tâm đến an toàn thực phẩm. Có tới 30% số người buôn bán rau được điều tra cho rằng, không cần thiết phải cung cấp rau an toàn do kinh doanh mặt hàng này có lãi thấp, chi phí sản xuất cao, trong khi đầu ra không ổn định cả về giá cả và chất lượng.

Trần Sơn/ TBKTSG