VINAGRI News - Tồn kho vẫn còn tới 500.000 tấn, các doanh nghiệp (DN) ngành mía đường đang phải chịu cảnh đầu ra không thoát được, giá đường thấp… Cùng đó, đường nhập lậu từ Thái Lan vẫn đang ồ ạt tràn vào. Làm sao để thị trường đường "sóng yên bể lặng”, người trồng mía và cả DN làm ăn chân chính được hưởng những thành quả mình làm ra, vẫn là câu hỏi khó.
Ảnh: Minh Hà
Gian nan đối chọi đường nhập lậu
Tại buổi giao lưu trực tuyến "Tháo gỡ khó khăn cho DN mía đường Việt Nam” tổ chức tại Hà Nội sáng qua (10-7), một trong những vấn đề được các DN, người dân quan tâm nhất chính là nạn đường nhập lậu vào Việt Nam ngày một tràn lan, gây khó khăn cho DN cũng như người trồng mía.
Theo các DN mía đường, trung bình mỗi ngày có khoảng 1.000 tấn đường nhập lậu vào nội địa, chủ yếu đường Thái Lan qua Campuchia vào Việt Nam, như vậy 1 năm có khoảng 300.000 - 400.000 tấn đường thao túng thị trường.
Theo ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam, cái khó của các DN mía đường hiện nay là giá không thể cạnh tranh nổi với đường nhập lậu từ Thái Lan. "DN trong nước bán giá 15.000 đồng/kg thì các đối tượng buôn lậu đường Thái Lan bán 14.500 đồng, mình hạ xuống 14.000 thì họ bán 13.500. Bằng mọi cách, họ luôn hạ giá thấp hơn giá đường của mình nên DN mình không thể tiêu thụ được” – ông Long nhận định.
Tại hội nghị, nhiều DN tham gia đối thoại trực tuyến cho rằng, nếu vấn nạn đường lậu không thể dập tắt, thì các DN ngành mía đường cũng như người trồng mía sẽ không bao giờ thoát khỏi khó khăn như hiện nay. Song để dập tắt hoàn toàn tình trạng đường nhập lậu không phải là điều đơn giản.
Mía nhiều, nhưng đường ế - Ảnh: Minh Hiền
"Các đối tượng buôn lậu còn có thủ đoạn dùng bao tải trắng và gắn tem phụ của cơ sở sản xuất vào đường lậu để hợp thức hóa đường tiêu thụ. Những vụ bắt đường lậu chỉ có thể thu hồi chứ không đủ yếu tố khởi tố hình sự” – ông Nguyễn Đỗ Kim- Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan nói về thủ đoạn buôn lậu đường cũng như khó khăn của cơ quan chức năng hiện nay.
Lỗ hổng chính sách tạo thuận lợi cho đường lậu
Theo nhận định của ông Đào Xuân Thành, Trưởng phòng 2, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, tình hình buôn lậu đường diễn ra chủ yếu tại miền Trung, Tây Nam bộ. Từ năm 2010 đến nay, các lực lượng chức năng đã thu giữ khoảng 1.300 tấn đường. Tuy nhiên, số đường nhập lậu có xu hướng tăng theo từng năm. Nếu như năm 2010 các cơ quan chức năng bắt giữ 200 tấn, năm 2011là 331 tấn thì năm 2012, lượng đường nhập lậu bị bắt giữ tăng lên 700 tấn và trong 6 tháng đầu năm 2013, chỉ riêng cơ quan chức năng tỉnh An Giang đã bắt giữ 362 tấn tại địa bàn tỉnh An Giang.
Ông Thành cho biết, hễ cơ quan chức năng ra quân kiểm soát chặt, thì các nhà máy đường trong nước tiêu thụ hàng chục ngàn tấn một tuần. Nhưng nếu việc kiểm tra giảm đi, thì y như rằng, số lượng đường tiêu thụ lại ứ đọng hàng chục ngàn tấn. "Từ đó dễ dàng nhận thấy, lượng đường nhập lậu sẽ tương đương với số đường bị ứ đọng, nghĩa là khoảng chục ngàn tấn nhập lậu trong một tuần” – ông Thành nhận định.
Theo cơ quan quản lý thị trường, do lực lượng mỏng trong khi địa hình, địa lý tự nhiên ở các địa phương lại thuận tiện cho các đối tượng buôn lậu dễ dàng tuồn đường lậu vào trong nước. Chẳng hạn như lợi dụng mùa nước nổi ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, các đối tượng đã sử dụng ghe, thuyền chở gạo ở trên và chèn đường lậu ở dưới, lực lượng chức năng rất khó phát hiện. Ngoài ra, chính những ưu đãi về thuế trong hình thức tạm nhập tái xuất đang tạo nhiều lỗ hổng để các đối tượng tạm nhập đường song không tái xuất.
Vấn đề này, ông Nguyễn Đỗ Kim- Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan cho hay, hiện có khoảng 100 DN ngành mía đường được tham gia tạm nhập tái xuất đường và chủ yếu xuất đi thị trường Trung Quốc. "Nhiều DN đã lợi dụng sơ hở chính sách xuất đường qua lối mở đường biên giới lại mang hàng quay trở về bán tại nội địa. Cũng có DN đưa luôn đường từ kho ra bán vào nội địa mà không xuất. Thậm chí, có DN trên đường tái xuất tự ý phá niêm phong để đưa hàng đi tiêu thụ” – ông Kim quan ngại và cho rằng, lực lượng chức năng đã khó khăn trong chống buôn lậu do lực lượng mỏng nay lại càng khó khăn hơn vì hàng rào pháp lý không đủ độ "rắn”, nhiều kẽ hở.
Từ thực tế này, ông Đỗ Thanh Lam – Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, Bộ Công thương đề xuất: Nếu địa phương nào để xảy ra buôn lậu, người đứng đầu các lực lượng chức năng phải chịu trách nhiệm. Đặc biệt, ông Lam nhấn mạnh vai trò của lực lượng công an là rất quan trọng trong việc điều tra, xử lý những DN làm ăn phi pháp.
Duy Phương/ Báo Đại Đoàn Kết
Không có nhận xét nào: