VINAGRI News - Ngày 15-6, Hiệp hội Lương thực Việt Nam bắt đầu triển khai thu mua 1 triệu tấn gạo tạm trữ trong vụ lúa Hè thu. Số lượng gạo mua tạm trữ chưa đáng bao. Nhưng thật trớ trêu, 10 ngày qua nông dân ĐBSCL lại lãnh trọn “mùa mưa” do áp thấp - bão, khó khăn chồng chất khó khăn. Trong bối cảnh đầu ra hạt gạo chịu nhiều áp lực, việc đẩy nhanh những giải pháp mang tính chiến lược để giúp nông dân trụ lại nghề trồng lúa là rất cần thiết.
“Chết đứng” vì lúa... sập!
“Chưa bao giờ nông dân buồn như lúc này. 10 ngày qua, mưa liên tục, nước ngập nặng chân ruộng, gần 10 miếng ruộng Hè thu bị sập hết 8 thửa. Máy gặt đập liên hợp không vào được. Giá công cắt, từ 300.000 đồng/công nhảy vọt lên 500.000 đồng/công. Khổ cái kiếm công cắt đỏ con mắt” - anh Hai Thức, ở xã Long Bình, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang nói như mếu. Được biết, anh Hai Thức vừa thuê công cắt một ít, còn lại phải huy động anh em và vợ con gần 10 người để cắt 6 công lúa chạy mộng. Đây cũng là tình cảnh chung của hàng trăm ngàn nông dân ở Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Long An…
Lúa sập, thiếu nhân công, nhiều gia đình phải huy động người thân để thu hoạch lúa.
Hiện tại, nông dân ở ĐBSCL phải mướn nhân công thu hoạch lúa với giá từ 400.000-500.000 đồng/công, tăng 100.000-200.000 đồng/công so với 10 ngày trước đó. Lúa gặp mưa làm chất lượng giảm nên bị thương lái chê, từ đó đẩy nông dân vào cảnh khốn đốn vì không tiêu thụ được. “Nhiều nông dân ở Hậu Giang chỉ bán lúa tươi với giá 3.000 đồng/kg, mức giá này nông dân lỗ nặng vì quá thấp so với giá thành sản xuất lúa” - ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang nói trong buồn bã !
Bình quân các tỉnh có diện tích trồng lúa lớn như An Giang, Đồng Tháp, Long An, Kiên Giang, An Giang, có từ 20.000-30.000ha lúa bị sập/địa phương. Chưa có con số thống kê chính xác những thiệt hại do mưa dầm gây ra, nhưng nhiều người dân thắc mắc: có nên tính những thiệt hại này như một dạng thiên tai, để có chính sách ?
Trong gần 2 tuần qua, câu chuyện tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL trở nên nóng từ các phương tiện truyền thông địa phương cho đến Trung ương. Trong đó, nhiều bài viết đã trích dẫn lại câu nhận định khá chua chát của Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) Trương Thanh Phong: “Với tình hình hiện tại đừng nên đòi hỏi mức lời tối thiểu 30% mà hãy hỏi bán hay để vịt ăn?”. Trớ trêu thay, thực tế đã có không ít nông dân phải “bấm bụng” bán lúa sập cho vịt ăn. “Lúa sập nằm dưới nước, công cắt kiếm hoài không có, mấy người nuôi vịt chạy đồng đến trả giá 1,8 triệu đồng/công, bán quách cho rồi, để chi lúa lên mộng ngoài đồng thêm rầu thúi ruột”- anh Trần Minh Điền, ở Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang nói như hờn trách với chính nghề trồng lúa.
Đồng bộ chính sách tạm trữ
Theo một lãnh đạo VFA, tính đến cuối ngày 27-6, các doanh nghiệp đã thu mua khoảng 100.000 tấn gạo trong chỉ tiêu 1 triệu tấn gạo tạm trữ vụ Hè thu. Tiến độ thu mua tạm trữ trong gần 10 ngày qua cực kỳ chậm do tác động của thời tiết. Nổi lên là nhu cầu sấy lúa của nông dân tăng mạnh khi lúa gặp mưa dầm; hệ thống lò sấy còn yếu, bị quá tải. Có thể nói chính VFA cũng đang rơi vào thế khó và “đau đầu” trước dư luận khi đầu ra hạt gạo liên tục gặp khó khăn. Theo Bộ NN&PTNT, sản lượng lúa năm 2013 khoảng 43,49 triệu tấn. Sau khi trừ đi tiêu thụ nội địa, dự kiến lượng gạo hàng hóa cần tiêu thụ khoảng 8 triệu tấn (chưa kể tồn kho năm 2012 chuyển sang khoảng 1,85 triệu tấn). Như vậy, lượng gạo cần tiêu thụ từ nay đến cuối năm là 3,57 triệu tấn. Cách đây vài năm, chuyện lo đầu ra 3,5 triệu tấn gạo trong khung thời gian 6 tháng không phải là chuyện lớn. Nhưng bối cảnh kho gạo của thế giới đang phình ra ở Ấn Độ và Thái Lan, và ngày càng có nhiều đối thủ xuất khẩu gạo trên thế giới thì việc tìm đầu ra đang tạo nên áp lực căng thẳng. Đây là lúc VFA cần minh chứng sự lèo lái với kinh nghiệm đã tích lũy trong nhiều năm qua.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã ký Chỉ thị số 2039 về triển khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Theo đó, đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc và giám đốc Sở NN&PTNT các địa phương phải hoàn thành đề án trình UBND tỉnh, thành trước ngày 30-7-2013. Có lẽ chính Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng “sốt ruột” với những điểm yếu phơi bày của ngành nông nghiệp hiện nay. Trong gần 3 năm qua, giá lúa gạo luôn đi theo chiều sụt giảm. Cần có những quyết sách đồng bộ để điều chỉnh diện tích sản xuất lúa hợp lý. Trong đó, ngành nông nghiệp nhiều tỉnh khu vực ĐBSCL đang chờ đợi câu trả lời của Bộ NN&PTNT: Trong bối cảnh đầu ra hạt lúa đầy khó khăn, có nên sản xuất tiếp lúa vụ 3 (vụ Thu đông), nếu sản xuất thì bao nhiêu là vừa. Hiện tại, dù khó khăn chồng chất nhưng nông dân đã bắt đầu xuống giống lúa vụ 3.
Hiện chính sách thu mua tạm trữ chỉ là giải pháp tình thế. VFA và Bộ NN&PTNT chỉ đề xuất khi đầu ra gặp khó khăn, giá lúa giảm. Nhưng về lâu dài cần có chính sách đồng bộ. “Cần cân đối lại diện tích lúa vụ 3, nông dân thấy lỗ nhưng vẫn làm, vì không trồng lúa đất bỏ cỏ, rác tràn vào ruộng thì sao. Theo tôi, chính sách tạm trữ cần phải phối hợp đồng bộ. Lúa, gạo đang là câu chuyện nóng, Chính phủ nên mua tạm trữ 20-30% sản lượng/vụ. Các doanh nghiệp VFA phải mua dự trữ 20-30% (các doanh nghiệp này đã hưởng chính sách từ đầu tư mấy triệu tấn kho), nông dân cũng phải dự trữ 10-20%/vụ. Số còn lại lưu thông mua bán là hợp lý, giảm bớt áp lực ùn ứ lúa hàng hóa. Để nông dân có thể tồn trữ 10-20% lúa làm ra của chính họ, cần có chính sách hỗ trợ” - ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang đề xuất. Theo ông Đồng, cần hỗ trợ với tỷ lệ nhất định cho nông dân mua máy sấy dạng 2 tấn (giá thành khoảng 20 triệu đồng/máy), để tránh tình trạng lúa lên mộng như hiện nay khi gặp mưa dầm. Loại máy sấy này cơ khí Cần Thơ đã sản xuất được. Cái hay của nó là sau khi sấy sẽ ráp lại thành cilô để tồn trữ lúa.
Bài, ảnh: Cao Phong/ Báo Hậu Giang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét