VINAGRI News - Hoạt động thu mua tạm trữ lúa gạo vụ hè thu đã bắt đầu vào ngày 15/6/2013. Điều đáng nói là lần tạm trữ này, thay vì kỳ vọng 30% lợi nhuận sẽ thuộc về nông dân, cả VFA lẫn vị "Tư lệnh" ngành nông nghiệp đều khẳng định, chỉ có thể đảm bảo nông dân không lỗ.
Quyết định thu mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong vụ hè thu 2013 ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định việc thu mua diễn ra từ 15/6 - 31/7/2013. Ngân sách Nhà nước hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay mua thóc, gạo tạm trữ.
Dự kiến tổng số tiền chi cho việc mua tạm trữ 1 triệu tấn lúa gạo vụ này khoảng 7.000 tỷ đồng. Ngày 12/6, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo 14 ngân hàng thương mại cho vay mua tạm trữ thóc, gạo hè thu năm 2013. Theo đó, mức lãi suất cho vay tối đa là 10%/năm. Thời gian tạm trữ được hỗ trợ lãi suất tối đa 3 tháng, từ ngày 15/6 - 15/9/2013.
Doanh nghiệp "làm" giá?
Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cho biết, đã chốt, giao chỉ tiêu cho 115 doanh nghiệp (DN) đủ điều kiện tham gia mua tạm trữ lúa hè thu 2013 ở ĐBSCL. Danh sách này đã gửi đến 13 tỉnh, thành ĐBSCL và báo cáo lên Chính phủ, các bộ, ngành liên quan.
Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, trần tình: chi phí sản xuất mà Bộ Tài chính đưa ra là khoảng 4.100 đồng/kg lúa. Như vậy, giá thu mua lúa phải đạt 5.400 đồng/kg thì người trồng lúa mới lãi được 30%. Tuy nhiên, theo báo cáo của VFA, hiện giá lúa tại ruộng đạt 4.500 đồng/kg, lúa hạt dài là 4.800 đồng/kg. Gạo 25% tấm hiện xuất khẩu (XK) có giá 6.995 đồng/kg. Với giá này, không đảm bảo người nông dân lãi 30% như mong đợi.
Bộ trưởng Phát - vị "tư lệnh" ngành nông nghiệp - giải thích, việc mua tạm trữ như một biện pháp hỗ trợ từ thị trường chứ không phải là biện pháp bao tiêu toàn bộ sản phẩm. "Tác động của việc mua tạm trữ khiến giá lúa tăng 100 - 150 đồng/kg. Ngay vụ Hè Thu, khi Chính phủ công bố mua tạm trữ, giá lúa đã tăng 200 đồng/kg", ông Phát nói.
Tuy nhiên, trên thực tế, giá lúa có diễn biến tương đối phức tạp, ngay sau khi có thông tin tạm trữ, giá lúa tăng nhẹ khoảng 50 - 100 đồng/kg, nhưng đợt tăng giá này kéo dài chưa đầy 1 tuần thì giá lúa bất ngờ lao dốc, giảm 100 đồng/kg vào thời điểm từ ngày 12/6 (trước khi chính thức bước vào đợt thu mua tạm trữ lúa Hè Thu 3 ngày).
Tại nhiều địa phương của vùng ĐBSCL như Đồng Tháp, Tiền Giang, Long An, An Giang, Cần Thơ… giá lúa IR 50404 tươi chỉ khoảng 3.700 - 3.850 đồng/kg và 3.900 - 4.000 đồng/kg đối với các giống lúa hạt dài, chế biến gạo 5% tấm, giảm 100 đồng/kg so với mức giá của tuần trước. Giá lúa giảm, người cần bán thì nhiều nhưng người mua rất ít, nhiều nông dân phải dựng lán ngay bên ruộng để tạm trữ lúa chờ bán.
Ông Lâm Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Thịnh Phát (Bến Tre), cho biết giá lúa gạo giảm ngoài nguyên nhân do tình hình XK khó khăn, bên cạnh đó, chất lượng lúa gạo của vụ hè thu này rất xấu do ảnh hưởng của thời tiết, nắng nóng và thiếu nước khiến hạt gạo đục, xám nên khó chế biến thành gạo XK.
Hiện nay, càng làm lúa hiệu quả càng thấp
"Khi xuất khẩu, chúng tôi phải lấy gạo ở vụ Đông Xuân (có chất lượng tốt) để đấu trộn vào gạo của vụ này (vụ Hè Thu) mới có thể bán được, nếu chỉ để riêng gạo của vụ Hè Thu không tài nào xuất bán được", ông Tuấn cho biết. Tuy nhiên, có ý kiến băn khoăn, lần giảm giá trước ngày tạm trữ có thể là "thao tác" của các DN để khi chương trình tạm trữ chính thức bắt đầu, DN sẽ nâng giá mua trở lại mức cũ (mức giá của tuần trước), tạo "hiệu ứng" như là chương trình tạm trữ đã giúp giá lúa gạo tăng lên.
Cần tính chuyện chuyển đổi đất lúa
Theo ông Trương Thanh Phong, sản lượng lúa năm 2013 khoảng 43,49 triệu tấn. Trừ số tiêu thụ nội địa, dự kiến lượng gạo hàng hóa còn khoảng 8 triệu tấn; trong đó, từ nay đến cuối năm phải tiêu thụ hơn 3,57 triệu tấn.
Cách đây vài năm, chuyện lo đầu ra cho hơn 3,5 triệu tấn gạo trong khung thời gian 6 tháng không phải chuyện lớn. Nhưng bối cảnh kho gạo của thế giới đang phình ra ở Ấn Độ, Thái Lan và ngày càng có nhiều đối thủ XK gạo trên thế giới thì việc đẩy mạnh tiêu thụ gạo lúc này đang tạo áp lực rất lớn cho các DN.
Do thị trường khó khăn, nên khoảng 70% lượng lúa gạo thu mua tạm trữ đông xuân vừa rồi chưa bán được, DN đang lỗ nặng. Ông Phong hy vọng sang tháng 7, tình hình XK gạo sẽ khả quan hơn vì thông tin gạo ở tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) nhiễm chì. Giá gạo Thái Lan vẫn cao do chương trình trợ giá là điều kiện để tăng xuất khẩu gạo vào Trung Quốc trong thời gian tới.
Nhiều ý kiến cho rằng nông dân sản xuất lúa ở ĐBSCL sống chết nhờ vào cây lúa, nhưng giá bán rớt như hiện nay, nông dân đang cầm chắc phần lỗ trong tay. Chính vì vậy, đây là thời điểm hợp lý để nhìn lại vấn đề đất lúa. Có nhất thiết phải sản xuất lúa 3 vụ ở ĐBSCL hay nên cho đất nghỉ 1 vụ vì hiện nay càng làm lúa hiệu quả càng thấp. Người nông dân quá phụ thuộc vào giống lúa, phân bón…..
Trước áp lực tiêu thụ lúa hàng hóa chồng chất khó khăn và giá liên tục giảm, Bộ NN&PTNT đã hạ kế hoạch sản xuất lúa Thu Đông (lúa vụ 3) tới đây, từ 800.000ha còn 700.000ha. VFA cho rằng XK gạo thời gian gần đây ngày càng mất thế cạnh tranh, các địa phương nên tính toán giảm trồng lúa để chuyển sang trồng màu như ngô lai, đậu nành… là những sản phẩm đang thiếu.
Thu Hường/ Thời báo kinh doanh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét