Không ai khác chính những người sản xuất, kinh doanh, chế biến đã tự hạ giá sản phẩm của mình bằng những hành vi như bơm, trộn tạp chất vào sản phẩm XK. Hiện tượng này chỉ là "con sâu bỏ rầu nồi canh", nhưng đã gây thiệt hại không nhỏ đến uy tín, thương hiệu của nông sản Việt Nam. Điều này dẫn đến sự tồn tại dai dẳng của thực trạng "xuất nhiều - giá vẫn thấp".
Lợi bất cập hại
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), hiện tình trạng bơm tạp chất vào tôm nguyên liệu đang có dấu hiệu tăng trở lại. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, tỉnh Cà Mau đã phát hiện 6 tấn tôm nguyên liệu chứa tạp chất, số tiền xử phạt lên đến 100 triệu đồng (gần bằng cả năm 2011). Đáng lo ngại, việc bơm chích tạp chất vào tôm nguyên liệu ngày càng tinh vi. Nó được thay thế bằng dụng cụ thiết bị máy móc hiện đại hơn. Các chất cấm thường được sử dụng bơm vào tôm là agar, tinh bột và CMC, với tỷ lệ tạp chất chiếm từ 15 – 30% trọng lượng.
Theo Vasep, từ đầu năm đến nay, các nhà máy chế biến tôm tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thiếu nguyên liệu trầm trọng. Từ giữa tháng 3 đến nay, giá tôm tăng 30.000 – 50.000 đồng/kg so cùng kỳ năm ngoái và cũng là mức giá cao nhất trong 5 năm gần đây. Chính vì vậy, nhiều cơ sở vì lợi nhuận trước mắt mà tiếp tục tái diễn việc bơm tạp chất vào tôm. Điều này làm mất vị thế của con tôm Việt Nam. Nhiều thị trường giảm mạnh nhập tôm Việt Nam. Năm 2012, XK tôm sang Mỹ giảm 15,6%, EU 24,8%, Canada giảm 14,1%, ASEAN giảm 22,2%, Thụy Sỹ giảm 10,5%..
Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), gần đây có hơn 500 container gạo thơm của Việt Nam bị đối tác trả về do không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Từ đầu năm đến nay, giá gạo XK Việt Nam đang trên đà giảm, trong đó giá gạo thơm giảm mạnh nhất (năm 2012, luôn giữ ở mức trên 600 USD/tấn, nay chỉ còn 500-550 USD/tấn).
Cần siết chặt việc kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu
Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA cho rằng một số doanh nghiệp vì lợi nhuận trước mắt đã lợi dụng gạo của lúa OM 4900 gần giống với gạo thơm Jasmine để trộn hai loại này với nhau (chất lượng rất khác nhau). "Chiêu trò" trộn gạo này đang khiến cho nhiều_doanh nghiệp XK_gạo thơm lâm vào tình cảnh "gậy ông đập lưng ông". Bên cạnh đó, năm ngoái giá lúa thơm Jasmine tăng cao nên nhiều nông dân ở nhiều nơi đã ồ ạt chuyển sang trồng lúa thơm. Lúa thơm được trồng gần với ruộng lúa thường, nên hoa bị thụ phấn chéo. Kết quả, lúa thơm bị pha trộn giống, lẫn tạp chất lên tới trên 20%. Khi bị lẫn tạp tới 20 – 30% không thể bán XK được.
Siết chặt chất lượng
Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), 6 năm nay giá hồ tiêu liên tục tăng, hám lợi trước mắt, một số thương lái đã trộn đất vào hồ tiêu XK. VPA cảnh báo, nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên hồ tiêu của Việt Nam sẽ mất uy tín với nhà nhập khẩu và giá sẽ giảm. Giá tiêu hiện đang giảm khá mạnh, giảm 5.000 – 10.000 đồng/kg so với đầu năm và giảm 10% so với năm 2012.
Ngoài gạo, tôm, hồ tiêu, còn rất nhiều sản phẩm nông sản XK của Việt Nam bị kẻ xấu lợi dụng, tìm mọi cách để trà trộn tạp chất vào sản phẩm, bất chấp sự lên án, kêu gọi của cộng đồng các doanh nghiệp XK. Việt Nam là một trong 3 nước dẫn đầu về số lượng lô hàng thủy sản XK bị trả về.
Ông Đào Văn Hồ, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ NN&PTNT) cho biết, hầu hết khách nước ngoài khi tham quan, giao dịch các gian hàng Việt Nam đều tìm đến các mặt hàng nông sản có thương hiệu. Thương hiệu có vai trò quyết định giá bán, và sự yêu thích của khách hàng. Xây dựng thương hiệu chính là một trận chiến để giành niềm tin đối với khách hàng, không thể làm theo kiểu "hữu xạ tự nhiên hương", nhận thức của các doanh nghiệp mang tính quyết định, bên cạnh đó, rất cần ý thức của người dân cũng như các cấp chính quyền.
Xây dựng thương hiệu đã khó, việc giữ và phát huy hiệu quả thương hiệu ngày càng khó hơn trong thời buổi cạnh tranh ngày nay. Đặc biệt giữ được chất lượng sản phẩm an toàn, đảm bảo thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc là điều kiện tiên quyết. Hiện nay, ngành nông nghiệp đang phối hợp với các địa phương để triển khai thực hiện nhiều chương trình sản xuất kinh doanh nông sản theo chuỗi từ sản xuất đến thu hái, bảo quản, chế biến và tiêu thụ để từ đó có thể truy xuất nguồn gốc một cách rõ ràng.
Nhiều ý kiến cho rằng cần siết chặt việc kiểm soát chất lượng nông sản XK, có biện pháp chặn đứng, xử phạt nặng những kẻ làm ăn gian dối, để người nông dân không bị mang tiếng và doanh nghiệp không bị thiệt hại.
Thu Hường/ Thời báo kinh doanh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét