Tiêu thụ lúa hè thu ở ĐBSCL đang là bài toán nan giải. Ảnh: Huỳnh Trọng
Nông dân... mất ngủ
Huyện Tháp Mười là nơi thu hoạch lúa hè thu sớm nhất của tỉnh Đồng Tháp. Đến ngày 7.5, nông dân các xã Láng Biển, Tân Kiều, Mỹ Quý, Thanh Mỹ... thu hoạch hơn 7.500ha, năng suất đạt 6,3 tấn/ha, tăng gần 0,4 tấn/ha so vụ hè thu năm ngoái. Ông Võ Văn Dũng - Phó phòng NNPTNT huyện Tháp Mười - cho biết, nhờ ứng dụng tốt tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi giống hợp lý... nên năng suất lúa không ngừng tăng. Trúng mùa, nhưng nông dân chưa vui bởi giá không cao.
Đưa chúng tôi ra thăm cánh đồng lúa hè thu rộng 1.190ha, ông Nguyễn Văn Đời - Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Bình Thành, huyện Lấp Vò (Đồng Tháp) - trăn trở: “Giá lúa tươi giống 50404 hiện nay giảm còn 4.300 đồng/kg; lúa tươi hạt dài 4.500 đồng/kg... tình hình này nông dân sẽ rất khó; bởi vụ đông xuân vừa rồi lợi nhuận thấp do rớt giá, đến vụ hè thu này cũng không cải thiện, thậm chí khâu tiêu thụ còn khó hơn khiến nhiều xã viên rất rối”. Tại huyện Long Phú (Sóc Trăng) đang thu hoạch rộ hơn 15.200ha lúa.
Nhiều nông dân làm lúa buồn bã vì bị nước mặn xâm nhập gây thiệt hại nặng, cộng với giá lúa vùng này khá thấp chỉ 4.200 đồng/kg, làm bà con thiệt trăm bề. Ông Kim Mới, Trưởng ấp Mười Chiến, xã Long Phú, huyện Long Phú - chua chát: “Thống kê mới nhất cho thấy vụ lúa này có khoảng 70% số diện tích thua lỗ, 30% còn lại gặp giá thấp và khó bán nên chẳng ai có lời”. Theo Sở NNPTNT các tỉnh, thành ĐBSCL, hiện tại vẫn còn khá nhiều lúa vụ đông xuân (nhất là lúa thơm) tồn đọng chưa bán được. Nay vụ hè thu bắt đầu thu hoạch, giá đang giảm, trong khi doanh nghiệp chưa có kế hoạch thu mua khiến nông dân như ngồi trên lửa.
Khó càng thêm khó
Tiêu thụ lúa hè thu ở ĐBSCL đang là bài toán nan giải. Ảnh: Huỳnh Trọng
Nguyên nhân làm cho giá lúa thấp và khó bán là do tình hình xuất khẩu gạo đang đóng băng. Thống kê của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), trong 4 tháng đầu năm 2013, cả nước xuất khẩu được 2,15 triệu tấn gạo, trị giá 942 triệu USD, tăng 23,5% về lượng so cùng kỳ năm ngoái. Điều lo ngại là giá gạo xuất khẩu tháng 4 tiếp tục giảm từ 10-15USD/tấn so với tháng 3.2013, bởi nhu cầu tiêu thụ trên thế giới thấp, doanh nghiệp bị áp lực về vốn buộc phải giảm giá bán. Tính từ đầu năm đến nay giá gạo xuất khẩu giảm khoảng 28USD/tấn so cùng kỳ; từ đó kéo giá lúa ở ĐBSCL giảm 200- 300 đồng/kg sau khi kết thúc mua tạm trữ.
VFA nhận định, xuất khẩu gạo của Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn bởi cạnh tranh quyết liệt từ các nước. Hiện tại, Thái Lan tồn kho khoảng 17 triệu tấn gạo và sẽ tăng lên 20 triệu tấn trước khi vào vụ chính tháng 11.2013 (vụ chính sẽ cung cấp thêm gần 15 triệu tấn gạo); dự báo Thái Lan sẽ bán ra, chậm nhất là trước tháng 11 khi thu hoạch vụ chính. Ấn Độ cũng đang tồn gần 35,5 triệu tấn gạo, cao gấp 3 lần mục tiêu của Chính phủ đề ra là 12,2 triệu tấn. Dự báo lượng gạo của Ấn Độ đạt 110 triệu tấn, vì vậy họ sẽ đẩy mạnh xuất khẩu gạo và Việt Nam bị cạnh tranh dữ dội hơn. Trong khi đó, những thị trường nhập khẩu gạo chủ lực của Việt Nam lâu nay như Indonesia, Philippines... đang tăng cường sản xuất lương thực để tiến tới tự túc. Vì vậy, chúng ta khó kỳ vọng vào những thị trường này trong năm nay và tương lai.
Điều khá hy hữu là giá gạo xuất khẩu của Thái Lan, Ấn Độ... từ 420- 530USD/tấn (gạo 5% tấm), thì gạo cùng loại của Việt Nam chỉ 380USD/tấn; dù giá của Việt Nam thấp nhất nhưng vẫn khó bán do khách hàng ngại mua vì sợ giá tiếp tục giảm. Ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA - cảnh báo, nếu các doanh nghiệp không có biện pháp trụ lại thì việc xuất khẩu gạo sẽ rất khó; còn tiếp tục bán lỗ sẽ ảnh hưởng tới những hợp đồng đã ký trước. Thực tế cho thấy, trong 4 tháng đầu năm đã có 280.000 tấn gạo bị hủy hợp đồng, chủ yếu từ Trung Quốc, Philippines và Châu Phi. Đây là bài học cho những doanh nghiệp dù bán giá thấp, vẫn không hiệu quả.
Hiện tại, các doanh nghiệp còn tồn kho khoảng 2 triệu tấn gạo, cộng với vụ lúa hè thu ở ĐBSCL đang thu hoạch sản lượng ước khoảng 9 triệu tấn lúa, tương đương 4,5 triệu tấn gạo. Trong điều kiện thị trường xuất khẩu gạo thế giới đang “cung vượt cầu”, giá giảm... vấn đề giải quyết gạo tồn kho và triển khai thu mua lúa vụ hè thu đang căng thẳng. Dự báo tình hình sẽ rất khó, song các doanh nghiệp và ngành chức năng bình tĩnh, hợp tác tìm giải pháp tháo gỡ, tránh việc bán tràn lan, giá thấp... Bởi nếu giá gạo xuất khẩu không cao, đồng nghĩa giá lúa giảm theo, và nông dân là người lãnh đủ.
Mua tạm trữ thóc, gạo được hỗ trợ 100% lãi vay vốn. Ngày 7.5, đại diện Bộ Tài chính cho biết, sau khi thống nhất với Ngân hàng Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư hướng dẫn về việc hỗ trợ lãi suất tiền vay ngân hàng để mua tạm trữ thóc, gạo vụ Đông Xuân năm 2012-2013. Theo đó, khoản lãi suất hỗ trợ là lãi suất các thương nhân vay ngân hàng theo Hợp đồng tín dụng nhưng tối đa không vượt quá 11%/năm theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước. Các khoản vay phải thực hiện tại các ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước chỉ định. L.Thuỷ
Doanh nghiệp tạm trữ lúa gạo đang bị lỗ 20-25USD/tấn. Theo Bộ Công Thương, tính riêng tháng 4.2013, giá gạo giảm trung bình từ 10-15USD/tấn so với tháng 3 với mức bình quân khoảng 30USD/tấn. Với giá gạo hiện nay các DN tạm trữ lúa gạo đang bị lỗ 20-25USD/tấn. Theo hiệp hội lương thực Việt Nam, để các DN kinh doanh lúa gạo chủ động và thị trường lúa gạo trong nước phát triển ổn định, hiệp hội đã kiến nghị Chinh phủ cho phép kéo dài thời gian tạm trữ lúa gạo thay vì 3 tháng trước đây. Đ.T
Philippines sẽ nhập 187.000 tấn gạo của Việt Nam. Quyết định trên được đưa ra sau khi Ủy ban Lương thực Quốc gia (NFA) của Philippines xem xét các đơn dự thầu từ Việt Nam và Thái Lan. Theo đó Chính phủ Philippines đã quyết định nhập khẩu 187.000 tấn gạo loại hạt dài 25% tấm từ Việt Nam để bổ sung vào kho dự trữ quốc gia trước mùa mưa bão. Năm nay Philippines chỉ nhập khẩu 187.000 tấn gạo để dự trữ, giảm mạnh so với con số 2,4 triệu tấn gạo trong năm 2010. C.T
Huỳnh Trọng/ Báo Lao Động
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét