Xuất khẩu gạo: Lượng nhiều, giá thấp

VINAGRI News - Không chỉ bị tác động bởi giá gạo thế giới khiến gạo xuất khẩu (XK) Việt Nam đang ở thế xuất nhiều mà tiền thu về không được bao nhiêu, hoạt động XK gạo cũng đang bị “mắc” ở nhiều khâu mà một trong số đó là câu chuyện đầu mối.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam bị giảm mạnh

Tạm trữ không “kích” được giá lên

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), gạo XK đến hết tháng 3/2013 tăng tới 35% về lượng nhưng giá bán lại giảm khoảng 44 USD/tấn so với cùng kỳ năm trước. Giá bán thấp, chưa chủ động được hợp đồng nên các doanh nghiệp (DN) đã không đẩy giá mua lúa của nông dân lên cao được như các năm trước. Chương trình thu mua tạm trữ lúa gạo chỉ “kích” giá lên được một thời gian ngắn rồi giá lúa lại rớt, đặc biệt các loại lúa thơm, lúa hạt dài. Từ ngày 1- 4/4, giá lúa khô tại kho khu vực đồng bằng sông Cửu Long loại thường dao động từ 5.150 – 5.200 đ/kg, lúa dài khoảng 5.300 – 5.350 đ/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 6.800 – 6.850 đ/kg, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 6.650 – 6.700 đ/kg. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn (FOB) hiện khoảng 7.850 – 7.950 đ/kg, gạo 15% tấm 7.500 – 7.600 đ/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.200 – 7.300 đ/kg.

Kết thúc thời gian thu mua tạm trữ lúa gạo, các ngân hàng thương mại đã cho vay đạt 7.612 tỷ đồng, tương đương với khối lượng 951.630 tấn quy gạo, đạt 95% kế hoạch.

Đề nghị bỏ giá sàn xuất khẩu

Kết quả giao hàng từ ngày 1- 4/4/2013 đạt 76.995 tấn, trị giá FOB 32,754 triệu USD và trị giá CIF 40,469 triệu USD. Lũy kế XK gạo từ ngày 1/1 - 4/4/2013 đạt 1,528 triệu tấn, trị giá FOB 674,101 triệu USD, trị giá CIF 705,408 triệu USD. Cũng tính đến thời điểm này, các DN đã ký được hợp đồng xuất khẩu 3,6 triệu tấn gạo và trên 80% trong đó là các hợp đồng thương mại.

Bộ Công Thương nhận định, sức ép từ các quốc gia XK gạo lớn như Ấn Độ, Myanmar và Thái Lan sẽ khiến gạo Việt Nam phải vào cuộc cạnh tranh quyết liệt. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, với việc giá gạo XK của Việt Nam giảm từ 30-40 USD/tấn như vừa qua, VFA đã đề nghị bỏ giá sàn trong giao dịch thương mại. Để hoạt động XK gạo giữ được đà tăng trưởng ổn định, thời gian này sẽ tập trung triển khai tại các thị trường giao dịch tập trung lớn. Vì thế, theo Thứ trưởng Trần Tuấn Anh, Tổ điều hành XK gạo phối hợp chặt chẽ với VFA và các DN thực hiện tốt các hợp đồng tập trung, tránh ảnh hưởng đến giá chào.

Một trong những vướng mắc của hoạt động XK gạo hiện nay là đầu mối XK. Theo Nghị định 109, quy hoạch XK gạo được cấp phép 100 đầu mối, tuy nhiên đến thời điểm này, ngoài các DN được cấp phép thì hơn 30 DN khác đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn chưa được XK. Giải pháp đang đang được các bộ, ngành chức năng tính toán là làm thế nào đảm bảo ổn định thị trường XK mà không gây lãng phí cho các DN đã đầu tư theo đúng quy định tại Nghị định 109.

Được biết, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải sẽ làm việc với các địa phương thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long để có đánh giá cụ thể về thực trạng các đầu mối XK gạo, từ đó có hướng tháo gỡ đảm bảo lợi ích cho DN và thúc đẩy XK gạo của cả nước. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, chỉ nên hạn chế đầu mối XK ở những mặt hàng trọng tâm hoặc thị trường trọng điểm. Đối với những mặt hàng như gạo đồ, gạo đặc sản hay các thị trường mới khai phá như châu Phi… thì không nên hạn chế đầu mối mà cần khuyến khích để DN tự chủ tìm đầu ra nhiều hơn cho hạt gạo.

Duy Minh/ Báo Công Thương