Cả người lẫn gia súc khát nước
Không hạn gắt như ở Bình Định, tuy nhiên, trong vụ hè thu sắp tới, Quảng Ngãi cũng sẽ phải đối mặt với tình hình thiếu nước tưới nghiêm trọng. Không chỉ có cây trồng, hàng chục ngàn người dân và hàng chục ngàn vật nuôi cũng sẽ chịu cảnh khát nước.
Ông Nguyễn Mậu Văn, Phó GĐ Sở NN-PTNT Quảng Ngãi, cho biết: “Do lượng mưa trong năm 2012 ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm nên sang đầu năm 2013, lượng nước bình quân tại các hồ chứa trên địa bàn Quảng Ngãi chỉ tích trữ được khoảng 65%. Sau khi cung ứng nước cho vụ ĐX, tính đến cuối tháng 3, dung tích trữ bình quân tại các hồ chỉ còn khoảng 40% so dung tích thiết kế. Đặc biệt, mực nước tại công trình đầu mối Thạch Nham còn thấp hơn ngưỡng tràn. Vì vậy, trong vụ hè thu sắp tới, cây trồng sẽ phải đối mặt với nguy cơ thiếu nước là rất cao. Không chỉ vậy, sẽ có khoảng 43.240 người bị thiếu nước sinh hoạt và khoảng 38.869 vật nuôi thiếu nước uống”.
Hạn hán gay gắt là vậy, mà những công trình thủy lợi ở Quảng Ngãi lại đang trong tình trạng không thể khai thác hết năng lực. Quảng Ngãi là 1 trong những tỉnh có nhiều công trình thủy lợi nhất trong khu vực với 619 công trình bao gồm: 117 hồ chứa nước, 396 đập dâng và 106 trạm bơm. Tổng diện tích tưới theo thiết kế là 90.671 ha, thế nhưng trên thực tế chỉ tưới được 59.369 ha.
Bộ trưởng Cao Đức Phát thắc mắc vì sao chưa khai thác hết năng lực của các công trình, ông Dương Văn Tô, GĐ Sở NN-PTNT, cho biết: “Trong 619 công trình thủy lợi đã đưa vào khai thác trên địa bàn Quảng Ngãi, có khoảng 230 công trình được xây dựng từ năm 1989 trở về trước. Do đầu tư không đồng bộ, thi công chủ yếu bằng phương pháp thủ công nên hiện nay đã có 108 công trình bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng làm giảm năng lực cấp nước cho SX”.
Bộ trưởng thăm cánh đồng chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở xã Bình Dương (Bình Sơn)
Đưa Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT đi kiểm tra tuyến kênh chính Bắc thuộc công trình thủy lợi Thạch Nham, Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Ngãi Dương Văn Tô, cho biết thêm: “Do tuyến kênh đi qua vùng đất cao lanh, rất yếu về địa chất. Mùa nắng trông khô cứng là vậy, nhưng mưa về là những “núi” đất cao lanh nằm bên trên kênh trở nên nhão nhoẹt, dần dần sệ xuống rồi đổ ùm xuống lòng kênh bồi lấp dòng chảy. Trong tình trạng mực nước thấp như hiện nay, muốn đưa nước xuống cứu hạn vùng hạ du là cả vấn đề”.
Giải pháp chống hạn
Do nguồn nước bị thiếu nghiêm trọng là vậy, nên theo dự báo của ngành nông nghiệp Quảng Ngãi, trong vụ hè thu sắp tới, với diện tích 33.174 ha SX lúa và 18.769 ha trồng các loại cây màu sẽ có 17.157 ha lúa và 9.208 ha cây màu sẽ bị hạn uy hiếp. Đáng lo ngại nhất là có khoảng 6.500 ha diện tích SX lúa trong những vùng nằm ở cuối kênh và những vùng có chân ruộng cao chắc chắn sẽ bị hạn đe dọa nghiêm trọng.
Ông Nguyễn Mậu Văn, Phó GĐ Sở NN-PTNT Quảng Ngãi, cho biết thêm: “Quảng Ngãi đã triển khai công tác phòng chống hạn bằng cách chỉ đạo cho các địa phương đồng loạt khơi thông dòng chảy; nạo vét kênh mương; nạo vét các cửa khẩu dẫn nước; sữa chữa các công trình bị hư hỏng; mua mới các thiết bị máy bơm, ống tưới để bơm tát, sửa chữa các giếng bơm... Đồng thời không ngừng theo dõi, quản lý chặt chẽ nguồn nước và thực hiện biện pháp tưới tiết kiệm”.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, so với Bình Định, tình hình hạn ở Quảng Ngãi có nhẹ hơn nhưng cũng rất đáng lo ngại. Nhất là khi theo dự báo có thể sẽ có đến 50% diện tích gieo trồng trong vụ hè thu này ở Quảng Ngãi bị ảnh hưởng hạn nghiêm trọng. Nếu xảy ra mưa tiểu mãn thì tình hình sẽ khá hơn, thế nhưng theo dự báo mưa tiểu mãn sẽ không đạt như mọi năm. Do đó, Quảng Ngãi cần phải có phương án chống hạn quyết liệt.
Đặc biệt, phải hết sức cố gắng không để giảm diện tích gieo trồng ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Bộ trưởng nói: “Người dân ở những vùng đất khó thường cuộc sống của họ đã khó khăn. Nếu vụ hè thu này không SX được thì chắc chắn gia đình họ sẽ không có lúa ăn giáp hạt. Vì vậy, Quảng Ngãi cần phải có phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, những vùng đất khó cần chuyển từ làm lúa sang làm những cây rau màu khác để bảo đảm thu nhập cho người dân”.
Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, chia sẻ: “Quảng Ngãi cần rà soát diện tích gieo trồng, cân đối với nguồn nước còn tích trữ, sau đó “khoanh” những vùng đảm bảo nước suốt vụ, rồi cho sạ sớm khoảng 10 ngày để vừa tranh thủ nguồn nước, vừa cho lúa trỗ trước 25/7 để thu hoạch sớm tránh lũ cuối vụ; nhất là trong năm nay được dự báo sẽ xảy ra mưa lũ sớm.
“Trước mắt, tỉnh Quảng Ngãi phải kịp thời ban hành những chính sách hỗ trợ trong SX cho nông dân ở những vùng chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Những khó khăn trong phòng chống hạn trong vụ hè thu sắp tới, tỉnh có báo cáo cụ thể, chúng tôi sẽ sớm trình Chính phủ để kinh phí hỗ trợ về kịp phục vụ chống hạn”, Bộ trưởng Cao Đức Phát.
Những vùng không bảo đảm đủ nước suốt vụ cũng phải được phân loại. Trong 6.500 ha sẽ bị hạn đe dọa, ngoài 2.500 ha sẽ được chuyển sang làm cây màu, số 4.000 ha còn lại nếu nơi nào còn chuyển được thì tiếp tục chuyển. Diện tích nào không thể chuyển được thì làm lúa gieo khô. Đợi có mưa tiểu mãn cho bà con gieo những loại giống chịu hạn như: CH 207, CH 208, SH2, OM6976”.
Bộ trưởng chỉ đạo, việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong vụ hè thu tới ở Quảng Ngãi là điều tất yếu, đây cũng là giải pháp phòng chống hạn. Tuy nhiên, nông dân phải được tuyên truyền đầy đủ về tình hình hạn hán để họ đồng thuận “xa” cây lúa, chuyển sang làm các loại cây trồng khác.
Hạn hán, ngành chăn nuôi chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng, nhất là đối với tỉnh có đàn bò 273.126 con, đàn trâu 63.596 con và đàn heo 487.182 con như Quảng Ngãi. Do đó, ngành chức năng tỉnh này cần hướng dẫn người chăn nuôi dự trữ thức ăn cho mùa khô và tích cực tiêm phòng cho đàn gia súc. Bên cạnh đó, việc PCCC rừng cũng phải được quan tâm đặc biệt, bởi 1 tỉnh có hơn 255.000 ha rừng như ở Quảng Ngãi thì hạn hán là mối đe dọa lớn.
Vũ Đình Thung/ Báo NNVN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét