Bơm chuyền nước từ kênh cấp 2 vô kênh nội đồng.
Chỉ biết kêu trời
Trong cái nóng hanh khô, đứng trên bờ nhìn ruộng lúa đang vẫy lá xanh non “kêu cứu” vì cơn “khát” đang tăng dần, ông Trần Văn Mười ở xã Mỹ Đức Tây (huyện Cái Bè, Tiền Giang) lo lắng: “Vụ này lúa đang đẹp, nhưng tui sợ không đủ nước bơm cho tới cuối vụ. Vụ vừa rồi lúa bán rẻ quá nhưng ai cũng phải bán để đầu tư cho vụ hè thu tiếp theo”.
Gợi lại chuyện giá lúa giảm trong lúc giá xăng dầu tăng, ông Trần Văn Mười than: “Vụ vừa rồi lúa bán giá 5.300 đồng/kg. Tui bán 1 giạ lúa chỉ mua được 4 lít dầu chạy máy bơm, tính ra chưa đủ giải quyết nhu cầu nước cho 1 công đất lúa trong vụ hè thu sớm, kể cả nếu có đủ nguồn nước để bơm”.
Trong khi đó, theo ghi nhận của cơ quan chuyên môn, mực nước nội đồng ở các vùng sản xuất lúa đã giảm xuống hơn 7 tấc trong tháng 3 vừa qua. Do vậy, nhiều nông dân lo ngại không chỉ thiếu tiền mua dầu bơm nước mà nếu có tiền, chưa biết có nước để bơm chống hạn cho lúa hay không.
Dù tình trạng thời tiết khô hạn gây thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp đã được nhìn thấy trước mắt, thế nhưng, theo kế hoạch của sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Tiền Giang, vụ lúa hè thu sớm năm 2013 tỉnh này dự kiến xuống giống hơn 42.100ha, tập trung chủ yếu ở bốn huyện phía tây của tỉnh gồm: Cái Bè: 18.137ha, Cai Lậy: 18.000ha, Tân Phước: 3.000ha và Châu Thành: 3.000ha. Theo chi cục Thuỷ lợi tỉnh Tiền Giang, căn cứ vào hiện trạng của các công trình thuỷ lợi hiện có, tình hình xâm nhập mặn và mực nước ở vùng Đồng Tháp Mười mùa khô năm nay xuống thấp, chi cục Thuỷ lợi tỉnh Tiền Giang xác định hiện có 11.500ha lúa hè thu sớm do ở xa nguồn nước sẽ phải dùng biện pháp bơm chuyền nước qua hai cấp mới mong có đủ nước tưới cho lúa. Trong đó, ước tính huyện Cái Bè có 5.000ha; Cai Lậy: 4.000ha; Tân Phước: 1.500ha; Châu Thành: 1.000ha lúa phải được giải hạn theo phương thức bơm tưới này.
Chi phí chồng chất
Nông dân Trần Văn Mười cho biết: “Giá lúa rẻ có thể không giết chết nông dân, nhưng chi phí cho nước tưới mùa này sẽ khiến nông dân bị tê liệt và… chết chắc!” Ông Mười bấm tay phân tích: “Nước dưới kênh cạn kiệt, chi phí cho việc bơm tưới lúa sẽ tăng gấp rưỡi so với mọi năm, bởi lượng dầu cần thiết cho máy bơm hoạt động tăng lên, thậm chí tui phải canh chừng, vét nước, bơm nhiều lần mới đủ nước cho lúa”.
Trong khi đó, các thông số đo đạc được của cơ quan chuyên môn cho thấy, lượng mưa trong cả tháng 3 tại tỉnh Tiền Giang hầu như không có, trong suốt tháng 3, mưa chỉ xuất hiện tại thành phố Mỹ Tho với vũ lượng 0,1mm, chưa đủ làm dịu sức nóng của nắng. Cùng thời gian này, tổng giờ nắng trong tháng đã lên tới hơn 300 giờ, khiến tổng lượng nước bốc hơi lên tới gần 122mm. Lượng nước bổ sung từ các con sông lớn ngày càng ít, trong khi lượng nước bốc hơi tăng. Thực tế này càng khiến tình trạng khô kiệt của nguồn nước ngày càng trầm trọng hơn, chu kỳ bơm nước cho lúa của nông dân ngày càng ngắn lại.
Chính vì vậy, ông Nguyễn Thiện Pháp, chi cục trưởng chi cục Thuỷ lợi tỉnh Tiền Giang, cho biết: “Ngành nông nghiệp đã và đang tổ chức bơm chuyền nước từ các kênh chính vào các kênh nội đồng, bởi nông dân chỉ có thể bơm lấy nước từ các con kênh này để tưới lúa”. Theo ngành nông nghiệp – phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, tỉnh sẽ chi hơn 10 tỉ đồng cho việc tổ chức bơm chuyền, cung cấp nước tưới cho 11.500ha lúa hè thu sớm năm nay ở bốn huyện nói trên. Bên cạnh đó, tỉnh Tiền Giang cũng đề nghị bộ NN&PTNT hỗ trợ thêm 26 tỉ đồng cho tỉnh để thực hiện việc nạo vét, khai thông các kênh nội đồng đã bị bồi lắng và đắp đập giữ ngọt, ngăn mặn với tổng khối lượng ước khoảng 960.368m3.
Cứu được lúa, nhưng...
“Tổng chi phí sản xuất lúa trong vụ hè thu này sẽ bao gồm cả phần đầu tư của nông dân, cộng thêm chi phí hỗ trợ của ngành nông nghiệp, do đó, bài toán kinh tế riêng với cây lúa sẽ hết sức nan giải”, ông Nguyễn Văn Sơn, phó chủ tịch UBND xã Mỹ Đức Tây (huyện Cái Bè, Tiền Giang) cho biết.
Ngay từ vụ lúa đông xuân vừa qua, tỉnh Tiền Giang đã phải bơm chuyền nước qua hai cấp để cứu gần 2.800 ha lúa đông xuân ở các huyện Gò Công Đông, Gò Công Tây, Chợ Gạo… Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Vũ, chủ tịch UBND xã Bình Phục Nhứt (huyện Chợ Gạo), thừa nhận: “Dù vụ lúa đông xuân đã kết thúc nhưng ước tính đã có 30% sản lượng lúa đã vuột khỏi tay nông dân do thất mùa vì hạn hán”. Theo ông Vũ, vụ đông xuân là vụ lúa đầu trong năm nhưng nông dân bị thất kép: vừa bị thất giá, lại thêm bị thất mùa. Như vậy, nếu tính theo năng suất bình quân của cả tỉnh, lượng lúa bị thất thoát ước tính đã gần 6.000 tấn lúa trong vụ đông xuân vừa qua. “Còn trong vụ hè thu sớm này, lượng nước bổ sung cho hệ thống thuỷ lợi nội đồng sẽ quyết định”, ông Nguyễn Văn Hà, xã viên hợp tác xã Mỹ Thành, xã Mỹ Thành Nam (huyện Cai Lậy, Tiền Giang) khẳng định.
“Nguồn nước trên các sông lớn đang ít dần theo mùa nắng kéo dài, nông dân tụi tui chỉ còn chút hy vọng mong manh”, ông Trần Văn Mười nói. Chút kỳ vọng này đặt vào những đợt mưa với vũ lượng 30 – 50mm sẽ diễn ra ở vài nơi trong tháng 4 – theo dự báo từ trung tâm Khí tượng thuỷ văn Tiền Giang. Tương tự như tình trạng khô hạn ở tỉnh Tiền Giang, cùng thời gian này, nông dân ở các tỉnh Bến Tre, Sóc Trăng… cũng đành bó gối nhìn khoảng 3.000ha lúa hè thu sớm đang chết dần vì nguồn nước từ các dòng kênh thuỷ lợi nội đồng đã bị nhiễm mặn trên 2‰, phần diện tích thu hoạch được cũng bị thiệt hại từ 30 – 70% năng suất.
Để giảm bớt tình trạng khô hạn trong mùa nắng, TS Nguyễn Hữu Chiếm, khoa Môi trường và quản lý tài nguyên (trường đại học Cần Thơ), cho biết cần phải gấp rút xem xét và triển khai mô hình xây dựng những “túi nước” nằm rải rác ở đồng bằng sông Cửu Long – vốn đã được đề xuất từ nhiều năm qua. Theo ông Chiếm, túi nước sẽ là nơi trữ nước ngọt trong mùa mưa, là vùng trú ngụ, phát triển của thuỷ sản tự nhiên… Đây cũng chính là nguồn cung cấp một phần nước ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt… trong mùa khô.
Bài và ảnh: Ngọc Tùng/ SGTT
Cà Mau thiếu hụt nguồn nước ngọt cho sản xuất nông nghiệp
Tại tỉnh Cà Mau, mùa khô hạn năm nay kéo dài dẫn đến thiếu hụt trầm trọng nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp, nhất là canh tác một vụ lúa trên đất nuôi tôm; vùng trữ nước ngọt lớn nhất của tỉnh có diện tích tự nhiên hơn 200.000ha thuộc vùng Bắc Cà Mau hiện trong tình trạng khô hạn vì không có nguồn nước ngọt bổ sung, theo TTXVN. Do vậy, người dân ở huyện U Minh và huyện Trần Văn Thời đã sử dụng nguồn nước giếng, nước ngầm phục vụ tưới tiêu, nhưng chỉ cứu vãn được diện tích các vườn rau, vườn cây ăn trái. Theo tính toán của chi cục Thuỷ lợi tỉnh Cà Mau, muốn có được nguồn nước ngọt sử dụng kéo dài trong suốt mùa khô hàng năm, vấn đề cấp thiết là phải đầu tư xây dựng nhiều cống lớn để ngăn mặn và giữ ngọt. Tuy nhiên, việc thực hiện phương án khép kín vùng ngọt Bắc Cà Mau sẽ còn phụ thuộc rất lớn vào nguồn vốn đầu tư và sự hỗ trợ của tỉnh Kiên Giang và Bạc Liêu.
PV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét