Năng suất tăng nhưng người nông dân kém vui vì giá lúa xuống thấp. Trong ảnh: Bà con nông dân xã An Ngãi (huyện Long Điền) thu hoạch lúa.
Gía lúa thấp, lợi nhuận giảm
Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, bà Trần Thị Đúng, ở ấp An Hòa, xã An Nhứt (huyện Long Điền) tranh thủ giẽ lúa cho nhanh khô. Hỏi thăm chuyện giá cả năm nay, bà buồn rầu cho biết: “Mấy bữa nay giá lúa rớt quá. Đầu vụ còn bán được 6.800 đồng/kg lúa thường, nay chỉ còn 6.000 đồng/kg. Lời lãi không còn bao nhiêu, coi như làm không công”. Theo bà Trần Thị Đúng, giá lúa hiện đang ở mức thấp nhất trong vòng hơn 1 năm qua, dù đây là vụ lúa có chất lượng, năng suất cao nhất trong năm. Ngoài ra, do thời tiết khô hạn, nông dân phải đầu tư máy bơm nước, khoan giếng nên chi phí tăng cao hơn so với những năm trước. Một số chân ruộng xấu, khó dẫn nước nên năng suất giảm bình quân 0,7 - 0,8 tấn/ha. Các chi phí như: làm đất, công máy trục, công nhật làm cỏ đều tăng từ 10 - 15%. “Trung bình chi phí cho mỗi ha lúa khoảng từ 17 - 18 triệu đồng. Với giá lúa hiện nay, lợi nhuận chỉ còn 7 - 8 triệu đồng/ha. Trong khi đó, một vụ lúa phải mất 4 tháng mới cho thu hoạch. Tính ra, mỗi tháng thu nhập chỉ khoảng từ 1,5 - 2 triệu đồng, không đủ chi tiêu cuộc sống thường ngày”, bà Trần Thị Đúng tính toán.
Ông Phạm Văn Minh, nông dân xã Phước Long Thọ (huyện Đất Đỏ) cho hay, lúa thu hoạch sớm đầu tháng 3-2013 bán giá khá cao, từ 6.800 -7.000 đồng/kg đối với loại lúa thơm, đến cuối vụ giá chỉ còn 6.400 đồng/kg. “Vụ Đông - Xuân 2011-2012, giá lúa có lúc tăng lên 8.000 đồng/kg, làm còn thấy ham. Năm nay giá rớt nhiều, thương lái cũng không mặn mà vì đợi giá hạ thêm. Nông dân cũng không dám trữ lúa vì sẽ tốn thêm chi phí vận chuyển, kho chứa, và sợ giá còn hạ thêm nữa” – ông Minh nói. Còn ông Phan Văn Nhỏ, ở ấp An Trung, xã An Nhứt (huyện Long Điền) cho biết: “Năm nay khô hạn cục bộ, nước của trạm thủy nông không đủ nên tôi phải đầu tư mua 2 máy bơm, khoan 2 giếng để tưới cho 5ha lúa, chi phí do đó cũng tăng thêm 20 - 30% so với những năm trước. Tuy nhiên, với giá lúa như hiện nay thì tính ra không có lãi”.
Năng suất vụ Đông - Xuân tăng nhưng giá lúa giảm thấp, bà con nông dân thu lãi ít. Trong ảnh: Thu hoạch lúa vụ Đông - Xuân.
Ông Trần Công Danh, Chủ tịch Hội Nông dân xã An Nhứt (huyện Long Điền) cho biết, mỗi lần bán lúa, người dân phải mất 2 thùng lúa đầu xe – cuối xe. Theo giải thích của ông Trần Công Danh, thông thường thương lái chỉ mua nguyên một xe lúa gồm 50 thùng, mỗi thùng 11kg. Tuy nhiên, ngoài 50 thùng được tính tiền thì người bán lúa phải mất thêm 2 thùng (22kg) chèn vào 2 đầu xe. “Giá bán lúa trong những năm gần đây rất thấp, không đủ bù chi phí sản xuất nhưng người nông dân vẫn phải bám ruộng. Chúng tôi cũng nghe nói đến chính sách liên kết 4 nhà: Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp nhưng trên thực tế, lâu nay chỉ có các thương lái đến thu mua lúa mà thôi” - ông Trần Công Danh cho hay.
Cần nâng cao chất lượng của lúa
Theo Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, thị trường giá cả các mặt hàng nông sản trong vụ Đông - Xuân có nhiều biến động, giá cả không ổn định, chủ yếu ở lúa, cà phê và tiêu đen. Riêng lúa cuối vụ giá giảm từ 400 - 600 đồng/kg. Nguyên nhân làm cho giá lúa giảm mạnh là do giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang giảm để thu hút khách hàng; chính sách tạm trữ 1 triệu tấn lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long đã kết thúc; thị trường xuất khẩu lúa gạo cũng tương đối ảm đạm. Trong khi đó, trên thực tế, người nông dân chưa được hưởng lợi nhiều từ các chính sách bình ổn giá của Chính phủ. Bởi, trong chuỗi tiêu thụ nông sản, việc định giá chủ yếu do thương lái và doanh nghiệp định đoạt, nên nông dân bị lệ thuộc.
Dù giá thấp nhưng thiếu sân phơi, kho trữ lúa, bà con nông dân phải phơi lúa bán cho thương lái để có vốn tái sản xuất vụ sau. Trong ảnh: Không có sân phơi, nông dân phải phơi lúa trên đường.
Ngoài ra, chất lượng lúa chưa đáp ứng nhu cầu của thị trường cũng là nguyên nhân tác động làm giá lúa giảm. Là người tiên phong trong việc sản xuất lúa chất lượng cao tại huyện Long Điền, ông Mười Phú (Nguyễn Văn Phú), nhà ở ấp An Hòa, xã An Nhứt cho rằng, do nông dân vẫn giữ thói quen sản xuất kiểu “ưa gì làm nấy” nên dẫn đến chất lượng lúa không ổn định, chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Vì vậy, không thể đổ lỗi cho Nhà nước hay thương lái, bởi họ mua lúa theo quy luật của thị trường. “Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, người nông dân phải trồng đúng chủng loại, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất sạch, an toàn, không dùng thuốc trừ sâu, có sổ tay ghi chép nông nghiệp… Tuy nhiên, đa phần bà con nông dân không quen và cũng không làm được việc này” - ông Mười Phú nói.
Theo khảo sát, thị hiếu của người tiêu dùng trong tỉnh vẫn thích loại gạo dẻo, nhưng nông dân chỉ quen làm loại lúa thường, ít dẻo (IR50404). Vì vậy, thương lái cũng kén mua và họ không dám ký hợp đồng với nông dân để bao tiêu sản phẩm vì tính rủi ro cao. Còn nếu có doanh nghiệp đứng ra thu mua lúa thì nông dân lại chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất các loại lúa thơm chất lượng cao theo nhu cầu của thị trường hiện nay. Để nâng cao giá trị của hạt lúa, việc triển khai xây dựng mô hình “cánh đồng mẫu lớn” gắn với sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGap thời gian qua đã tạo điều kiện thuận lợi cho ngành nông nghiệp quy hoạch vùng sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng bền vững. Đồng thời giúp nông dân ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất hàng nông sản theo hướng tập trung với khối lượng lớn, chất lượng cao. Tuy nhiên, đến nay diện tích còn khá khiêm tốn, mới chỉ thực hiện trên 30ha lúa của HTX An Nhứt. Nếu thực hiện sản xuất lúa theo mô hình “cánh đồng mẫu lớn”, nông dân sẽ nâng cao kiến thức canh tác, sản phẩm lúa đạt năng suất, chất lượng cao. Nhưng trên thực tế, nông dân vẫn chưa mặn mà với mô hình này.
Vụ lúa Đông - Xuân 2012-2013, toàn tỉnh xuống giống 5.525,1ha lúa, năng suất ước bình quân đạt 50,5 tạ/ha; ước sản lượng đạt 27.890,5 tấn. Tỷ lệ các giống lúa sử dụng trong vụ có nhiều chuyển biến tích cực, tăng tỷ lệ sử dụng giống lúa xác nhận, giống lúa chất lượng cao. Tuy nhiên, tỷ lệ giống lúa chất lượng kém IR50404 ở một số địa phương vẫn còn khá cao. Bộ giống lúa sử dụng trên toàn tỉnh hơn 22 giống lúa. Nhóm 5 giống lúa phổ biến nhất trong vụ Đông - Xuân là MO 4218; OM 4900; OM 6162; Dẻo bầu và OM 5451.
Bài, ảnh: Thảo Phương/ Báo Bà Rịa Vũng Tàu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét