Sau hơn 10 ngày thực hiện chính sách thu mua tạm trữ, giá lúa chỉ tăng khoảng 50 đồng/kg. Cụ thể, lúa IR 50404 được thu mua tại ruộng với giá từ 4.100-4.300 đồng/kg, lúa hạt dài từ 4.400-4.600 đồng/kg. Mức giá này, chưa làm cho người trồng lúa phấn khởi.
Giá bán dưới giá thành
Đã 1 tuần trôi qua khi Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) triển khai thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo, theo đó VFA căn cứ theo giá thành Bộ Tài chính công bố khoảng 3.616 đồng/kg đã đưa ra giá sàn thu mua 5.000 đồng/kg lúa khô. Còn giá thực tế ngoài thị trường đang dao động ở mức 4.600 đồng/kg lúa tươi, 5.200-5.400 đồng/kg lúa khô. Theo tính toán của nông dân nhiều địa phương thì giá thành sản xuất lúa từ mức 3.700-4.700 đồng/kg. Giá thành sản xuất sẽ tỷ lệ nghịch với năng suất lúa. Nếu trà lúa nào thu hoạch dưới 6 tấn lúa tươi thì giá thành sản xuất cao khoảng 4.700 đồng/kg. Với giá 5.200-5.300 đồng/kg thì nhà nông không thể tìm được con số lãi 30% trong vụ Đông xuân. Còn ruộng lúa nào cho năng suất bình quân 7 tấn/ha thì giá thành ở mức 3.700 đồng/kg. Ông Nguyễn Bá Dũng, vừa thu hoạch xong 1,3ha lúa Đông xuân ở xã Thanh Đức, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Ngày 20-2, thương lái mua tại ruộng 4.600 đồng/kg, với giá này sau khi trừ 3.700 đồng/kg chi phí đầu tư chỉ thu được lãi 900 đồng/kg. Còn những ai thuê đất trồng lúa thì lỗ trắng tay”.
Nông dân tranh thủ bán lúa khi chủ trương thu mua tạm trữ triển khai. Ảnh: Bích Châu.
Anh Lê Quang Hạnh, ở ấp Long Bình 1, xã Long Phú, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Gia đình đã thu hoạch lúa ngay khi chủ trương thu mua tạm trữ của Chính phủ được triển khai nhưng đến thời điểm này giá lúa vẫn không cải thiện. Chính vì vậy, khi thương lái đến đặt cọc giống OM 5451 với giá 4.500 đồng/kg thì liền bán ngay vì lo sợ giá lúa sẽ còn tiếp tục giảm trong thời gian tới khi mà vụ thu hoạch rộ đang đến gần”. Nhờ canh tác tốt, lúa đạt năng suất trên 700 kg/công nên gia đình anh Hạnh thu lời hơn 10%, còn những hộ năng suất thấp thì chỉ lời được chút ít hoặc huề vốn.
Theo anh Nguyễn Phước Nam, thương lái ở thị xã Sa Đéc (tỉnh Đồng Tháp), thu mua lúa tại xã Long Phú, huyện Long Mỹ, tuy giá lúa chỉ tăng nhẹ so với thời điểm trước ngày 20-2, nhưng tình hình mua bán của các thương lái và nông dân cũng thuận lợi. Nguyên nhân là do bà con lo sợ nếu không bán ngay thì giá lúa có khả năng sẽ tiếp tục giảm khi vào vụ thu hoạch rộ. Đồng thời, giá lúa cũng tương đối ổn định trong thời gian tạm trữ nên anh cũng đẩy nhanh tiến độ thu mua. Nếu giá lúa, gạo tiếp tục tăng không chỉ người bán mà ngay cả người mua cũng có lợi, vì thời gian thu mua sẽ được rút ngắn, góp phần gia tăng lợi nhuận.
Cũng có một số nông dân cho rằng, giá lúa hiện tại là quá thấp nên đã tiến hành phơi khô neo lại chờ giá. Ông Đặng Văn Hiền, ở ấp 7, xã Thuận Hưng, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang, chia sẻ: “Năm nay, tôi tiếp tục sử dụng giống OM 5451 để gieo sạ cho vụ Đông xuân, mong muốn bán được giá cao như cùng kỳ 5.000 đồng/kg (lúa tươi). Thế nhưng, hiện tại giá lúa thấp, trong khi tất cả các khoản đầu tư và nhân công lao động đều tăng cao. Cho nên tôi quyết định trữ lại chờ giá”. Với mức giá hiện nay thì người trồng lúa khó lòng thu được 30% lợi nhuận. Vì theo Bộ Tài chính công bố giá thành sản xuất lúa vụ Đông xuân 2012-2013 các tỉnh ĐBSCL khoảng 3.134-4.474 đồng/kg; mức giá thành bình quân là 3.616 đồng/kg. Giá thành sản xuất lúa Đông xuân 2012-2013 tại Hậu Giang khoảng 4.474 đồng/kg, tăng 61 đồng/kg so với giá thành thực tế sản xuất vụ Đông xuân 2011-2012. Trong khi thương lái hiện thu mua từ 4.400-4.500 đồng/kg đối với lúa hạt dài, còn lúa tròn như IR 50404 từ 4.100-4.300 đồng/kg thì thấp hơn giá thành sản xuất từ 174-374 đồng/kg.
Chưa nâng cao đời sống người trồng lúa
Ông Nguyễn Thanh Liêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Long, cho biết: Toàn tỉnh đã thu hoạch khoảng 15.000/64.000ha xuống giống, năng suất bình quân 7 tấn/ha. Giá lúa đang ở mức khoảng 4.600 đồng/kg lúa tươi, lúa khô 5.200-5.300 đồng/kg. Giá thành sản xuất lúa Đông xuân ở Vĩnh Long bằng với mức Bộ Tài chính công bố và sau khi trừ chi phí nhà nông khó thu lãi được 30%. Ông Liêm phân tích: Bình quân 1ha thu 7 tấn lúa tươi, phơi khô hao hụt 20% còn lại 5,6 tấn lúa khô nhân với 5.200 đồng/kg; tổng thu hơn 29 triệu đồng; trừ chi phí 20,5 triệu đồng; thu lãi chưa tới 9 triệu đồng/ha sau 4 tháng đầu tư. Một nghịch lý đang xảy ra là lúa chất lượng cao như OM 4900 rất khó bán và nhà nông không biết mức giá bao nhiêu. Năm nay, lúa chất lượng cao thu hoạch tập trung với sản lượng khá lớn nhưng lại đang gặp nạn “lúa nằm chờ thương lái”. Tiến độ thu mua của các doanh nghiệp rất chậm đang gây bất lợi cho nông dân trồng lúa.
Còn tại Công ty Cổ phần Lương thực Hậu Giang, ông Huỳnh Văn Thạnh, Phó Tổng Giám đốc cho biết: Theo kế hoạch, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) phân bổ chỉ tiêu cho công ty là 30.000 tấn lúa tương đương 15.000 tấn gạo. Thời gian thu mua tạm trữ bắt đầu từ ngày 20-2 và kết thúc vào ngày 31-3. Những ngày qua, bình quân mỗi ngày công ty thu mua khoảng 1.150 tấn lúa trong dân. Công ty có 3 xí nghiệp chuyên thu mua lúa, gạo cho bà con tập trung chủ yếu ở huyện Long Mỹ và TP.Vị Thanh. Hiện nay, lúa khô IR 50404 được thu mua với giá từ 5.000-5.100 đồng/kg, lúa hạt dài từ 5.200-5.300 đồng/kg, gạo nguyên liệu có giá 6.650- 6.700 đồng/kg. Sau khi hoàn thành chỉ tiêu tạm trữ được phân bổ, công ty sẽ tiếp tục thu mua lúa, gạo theo hướng thương mại, góp phần giải quyết vấn đề đầu ra của hạt lúa nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng lúa hàng hóa tồn đọng trong dân để chia sẻ phần nào gánh nặng với người trồng lúa.
Còn tại tỉnh Long An, ông Lê Minh Đức, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Nông dân đã thu hoạch được 35.000/220.000ha, năng suất bình quân 7 tấn/ha, tổng chi phí đầu tư 20 triệu đồng/ha, giá thành sản xuất bình quân khoảng 3.700-4.000 đồng/kg tùy theo năng suất lúa. Những ngày qua, VFA triển khai thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo nhưng giá lúa ngoài thị trường vẫn không biến động lớn. Câu hỏi đặt ra là ai sẽ kiểm soát doanh nghiệp có mua lúa xay xát gạo để tạm trữ hay lấy gạo từ kho nhỏ về kho lớn rồi xuất chứng từ để hưởng chính sách? Nếu việc triển khai thu mua tạm trữ gạo mà giá lúa tăng mạnh thì đây mới là tín hiệu tốt trong việc thực hiện chủ trương, chính sách! Ngoài ra, ngành công thương cần phải có trách nhiệm trong việc ký kết hợp đồng xuất khẩu từng chủng loại giống để khuyến cáo cho nông dân sản xuất để tránh rủi ro trước cơ chế thị trường. Còn với đà nông dân trồng giống này, xuất khẩu bán giống khác, đến mùa thu hoạch giảm giá thì đến bao giờ nhà nông mới thoát nghèo vươn lên làm giàu.
Ông Đức phân tích: Với giá lúa thấp như hiện nay, 1 gia đình 4 nhân khẩu canh tác 1ha lúa thì thu nhập chỉ khoảng 250.000 đồng/người/tháng, trong khi đó chuẩn hộ nghèo có mức thu nhập 400.000 đồng/người/tháng. Như vậy, nếu xét mức thu nhập của nông dân có 1ha đất trồng lúa thì phải cấp cho bà con cái “sổ hộ nghèo”. Với giá lúa hiện nay thì hộ dân ít đất là khó thoát nghèo. Đã đến lúc ngành công thương phải làm sao cho hạt lúa có mức giá xuất khẩu tốt để người trồng lúa có mức thu nhập hợp lý thì mới mong đời sống nâng cao được.
Sản lượng lúa Đông xuân đang được nông dân thu hoạch mỗi ngày một nhiều và với cái đà lúa nằm chờ thương lái, lúa ứ đọng càng nhiều thì giá lúa sẽ khó mà tăng giá. Còn việc sản xuất lúa và xuất khẩu gạo năm 2013 thì vẫn đang còn là ẩn số. VFA dự báo tình hình thị trường gạo thế giới năm 2013, nhất là trong khu vực châu Á, nơi sản xuất và tiêu thụ gạo nhiều nhất thế giới, sẽ gặp nhiều khó khăn hơn năm 2012, do nguồn cung dồi dào trong khi nhu cầu sụt giảm, bên cạnh đó là những biến động và rủi ro phát sinh từ nhu cầu giải quyết tồn kho ở các nước xuất khẩu lớn, nhất là Thái Lan. Cạnh tranh sẽ gay gắt giữa các nguồn cung cấp, bao gồm Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ, Pakistan và Myanmar. Gần như các yếu tố sụt giảm từ năm 2012 tiếp tục gia tăng và áp lực lên thị trường gạo năm 2013. Dự báo thương mại gạo toàn cầu trong năm 2013 ở mức 36,115 triệu tấn, thấp hơn năm 2012 đến 6,22%.
B.Châu - T.Phong/ Báo Hậu Giang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét