Ế lúa chất lượng cao

VINAGRI News - Mặc dù ngành nông nghiệp đưa ra nhiều chính sách khuyến kích nông dân mở rộng diện tích trồng lúa chất lượng cao mang lại giá trị kinh tế lớn… Tuy nhiên, hiện nay thương lái và doanh nghiệp lại chỉ tập trung mua lúa chất lượng thấp để chế biến và xuất khẩu khiến nhiều diện tích lúa chất lượng cao khó tìm được đầu ra.

Theo ông Dương Nghĩa Quốc, Giám đốc Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Đồng Tháp cho biết: Đến nay, nông dân ĐBSCL đã thu hoạch khoảng 50% trong tổng số hơn 1,55 triệu ha lúa đông xuân. Trong đó, tỷ lệ sử dụng giống lúa chất lượng cao, lúa thơm chiếm 60% – 70% tổng diện tích. Tuy nhiên, có một nghịch lý, mặc dù tăng diện tích trồng lúa chất lượng cao nhưng lại không có đầu ra và giá thấp khiến người nông dân rơi vào cảnh ế lúa chất lượng cao. “Có lúc doanh nghiệp và Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) chê lúa cấp thấp, thương lái không mua. Nhưng có lúc lúa thường lại tập trung mua lúa cấp thấp….Vòng luẩn quẩn này khiến nông dân chịu thiệt và ngành nông nghiệp bị “ném đá” vì khuyến cáo sản xuất lúa chất lượng cao nhưng tiêu thụ không được” – Ông Quốc phản ánh.

Vùng Đồng Tháp Mười tình hình cũng tương tự, nhiều hộ nông dân đã mở rộng diện tích lúa chất lượng cao, chi phí cao hơn lúa thường khoảng 2 – 3 triệu đồng/ha nhưng năng suất thấp… Tuy nhiên, đến khi thu hoạch lại không tiêu thụ được hoặc gia chỉ cao hơn lua thương 100 đ/kg khiến nhiều hộ thua lỗ nặng. 

Tại Cần Thơ, nhiều hộ trồng lúa thơm Jasmines nhưng thương lái trả giá chỉ khoảng 6.000 đồng/kg (lúa khô), thấp hơn 1.000 – 1.200 đồng/kg so với vụ đông xuân trước. Với giá này, nhiều hộ nông dân thậm chí thua lỗ chứ khó lãi được 30% theo quy định của Chính phủ. Trong khi đó, lúa IR 50404 tuy giá thấp hơn lúa chất lượng cao nhưng bù lại năng suất lại cao hơn gấp 2 lần, lợi nhuận thu được cao hơn làm lúa chất lượng cao nhiều lần.

Lý giải nghịch lý này, nhiều doanh nghiệp cho rằng, hạn chế thu mua lúa chất lượng cao do hiện đầu ra chưa ký được nhiều hợp đồng xuất khẩu các loại gạo chất lượng cao, cho nên các doanh nghiệp chỉ tìm mua các giống lúa có phẩm cấp thấp để chế biến xuất khẩu theo đơn đặt hàng. Nhiều công ty thu mua tạm trữ lúa gạo đã đề xuất địa phương hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong việc tiêu thụ lúa chất lượng cao, nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp khả quan nào để giải quyết vấn đề này.

Theo ông Trần Quang Củi- Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang, ngoài tác động của thị trường, khó khăn nhất hiện nay là cung cách làm ăn manh mún, nhỏ lẻ của các doanh nghiệp. Việc chưa chú trọng vào xây dựng thương hiệu hạt gạo, xây dựng các vùng nguyên liệu, kế hoạch xuất khẩu lâu dài, dẫn đến khó tìm được đầu ra ổn định… Chính vì vậy, người nông dân vẫn ngành thiệt thòi trong sản xuất.

Thanh Hải/ Báo Công Thương