Câu hỏi đặt ra là tại sao doanh nghiệp muốn xuất khẩu đường lại phải xin phép mới được xuất khẩu.
Người dân đang thu hoạch mía. Ảnh: TL.
Theo ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA), do đường là một trong những mặt hàng bình ổn nên chỉ được xuất sau khi cơ quan quản lý, cụ thể ở đây là Bộ Công Thương, cân đối cung cầu trong nước mới được xuất đi.
Cũng vì điều này, mà trong hai năm trở lại đây, cứ bắt đầu vụ mía đường mới VSSA lại vài lần có công văn kiến nghị (hay nói cách khác là xin) xuất khẩu đường.
Theo Luật Giá ban hành 2013 quy định đường là một trong 11 mặt hàng bình ổn giá nên việc xuất khẩu đường chỉ được Bộ Công Thương cho phép khi đã cân đối cung cầu trong nước. Do đó, theo điều 18 của Luật Giá, doanh nghiệp xuất khẩu đường phải xin phép cơ quan thực hiện bình ổn giá.
Ngay từ đầu vụ mía đường 2012/2013, VSSA dự kiến lượng đường sản xuất của Việt Nam vào khoảng 1,4 triệu tấn, đó là chưa kể lượng đường nhập lậu từ các tỉnh biên giới Tây Nam vào khoảng 300.000- 400.000 tấn/năm trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước khoảng 1,2- 1,3 triệu tấn.
Như vậy, cung đã vượt quá cầu và điều này đã thể hiện rõ trong báo cáo của VSSA khi mới vào đầu tháng 3-2013, lượng đường tồn kho tại các nhà máy, doanh nghiệp thương mại đã lên đến gần 350.000 tấn, tính ra, cứ mỗi tháng lượng đường tồn kho lại tăng thêm 100.000 tấn.
Đến ngày 10-3, trong công văn 327VPCP-KTTH, Văn phòng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương rà soát năng lực, cân đối cung cầu mặt hàng đường trong nước, nếu dư thừa nguồn cung thì giải quyết cho xuất khẩu qua cửa khẩu phụ, lối mở biên giới.
Ngay sau đó, Bộ Công Thương có công văn cho phép xuất khẩu đường như trên. Tuy nhiên, chỉ có một vài doanh nghiệp được phép xuất khẩu chứ không phải tất cả doanh nghiệp đều được xuất khẩu.
Theo Cục chế biến thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), do đường là mặt hàng nằm trong diện bình ổn giá nên mới có chuyện xin-cho xuất khẩu như hiện nay. Cục cũng cho rằng, các nhà máy đường sẽ tiếp tục đối diện với cơ chế xin-cho thêm một thời gian nữa.
Lý do, khoản 3 điều 15 Luật Giá 2013 quy định trong trường hợp cần thiết phải điều chỉnh danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá (cụ thể như mặt hàng đường) phải được Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Theo VSSA, hiện Việt Nam có 41 nhà máy đường đang hoạt động, tuy nhiên, nếu cứ để tình trạng thừa đường nhưng phải chờ công văn mới được xuất như thời gian qua thì hiệp hội cũng tính đến phương án sẽ kiến nghị với Bộ NN&PTNT cho sáp nhập một số nhà máy, hoặc quy hoạch lại hệ thống các nhà máy để đảm bảo nguồn mía nguyên liệu cho các nhà máy chạy 100% công suất cũng như kiến nghị được hỗ trợ vốn để đầu tư sản xuất thêm một số sản phẩm phụ khác như cồn, mật mía, điện… nhằm hạ giá thành sản xuất.
Hiện giá thành sản xuất một ký đường của Việt Nam cao hơn khoảng 30% so với Thái Lan. Lý do giá thành cao hơn, theo VSSA là do nhiều nhà máy sử dụng công nghệ từ những năm 90 của thế kỷ trước và năng suất cây mía chỉ ở mức 60-70 tấn/héc ta trong khi Thái Lan từ 100 tấn/héc ta trở lên.
Ngọc Hùng/ TBKTSG
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét