Hạt lúa của nông dân vẫn phải chịu cảnh ép giá.
Kỳ I: Vòng vo hạt gạo xuất khẩu
Chưa hết cảnh bị ép giá
Theo Cục Chế biến, Thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), đến ngày 14/3/2013, các doanh nghiệp (DN) đã thu mua trên 713 nghìn tấn gạo, đạt trên 70% kế hoạch thu mua trong vụ Đông Xuân năm 2013. Giá thu mua hiện tại đã tăng 400 đồng/kg so với thời điểmtrước Tết. Trong đợt mua tạm trữ này, có 120 DN được Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) giao chỉ tiêu tạm trữ và 13 ngân hàng thương mại cho vay hỗ trợ lãi suất nhưng đã có 3 DN trả lại chỉ tiêu do không tiếp cận được vốn vay.
Thông tin từ VFA cho biết: Kết quả giao hàng từ ngày 1 - 14/3/2013 đạt 161.779 tấn, trị giá FOB 72,446 triệu USD, trị giá CIF 72,941 triệu USD. Lũy kế xuất khẩu từ đầu năm đến ngày 14/3/2013 đạt 906.173 tấn, trị giá FOB 403,533 triệu USD, trị giá CIF 410,934 triệu USD.
Kết luận của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tại cuộc họp ngày 27/2/2013 ở Đồng Tháp về vấn đề sản xuất, tiêu thụ lúa và thủy sản vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã chỉ ra rằng: Vụ Đông Xuân 2012 - 2013, ĐBSCL có sản lượng ước đạt 10,6 triệu tấn, giảm khoảng 230 ngàn tấn so với năm 2012. Giá lúa gạo khi thực hiện thu mua tạm trữ đã ổn định và tăng dần. Tuy nhiên, thủ tục cho vay vốn và giải ngân còn chậm; lượng lúa thu hoạch lớn nhưng không mua kịp, một số nơi còn có hiện tượng bị ép giá.
Hạt thóc nặng gánh trung gian
Trong chuyến đi thực tế tại một số tỉnh vùng ĐBSCL trung tuần tháng 3 vừa qua, chúng tôi nhận thấy vẫn còn nhiều vướng mắc quanh việc tiêu thụ lúa gạo cho người nông dân. Đặc biệt là việc đảm bảo lợi nhuận 30% cho người trồng lúa khi mà hiện nay từ ruộng đến DN thu mua, hạt gạo phải “cõng” quá nhiều khâu trung gian. Anh Trần Văn Bình, ngụ tại khu phố Chòm Sao, thị trấn Hòn Đất (Kiên Giang) cho biết, gia đình anh có 15 ha trồng lúa thơm và IR 50404, sản lượng thu hoạch vụ vừa rồi đạt 150 tấn, tất cả đều bán hết cho thương lái chứ không bán được trực tiếp cho doanh nghiệp. Tại vùng này, người nông dân chỉ biết phụ thuộc vào thương lái nên giá bán cao nhất tại ruộng chỉ là 4.400 đồng/kg đối với giống IR 50404 và 4.800 đồng/kg với lúa hạt dài, thấp hơn mức hướng dẫn của Bộ Tài chính khoảng 300- 500 đồng/kg.
Tìm hiểu “đường đi” của hạt lúa từ ruộng tới kho của DN mới thấy sự vòng vo và đầy vất vả của người dân khi không được chủ động quyết định giá cho hạt gạo họ làm ra. Ông Vũ Quý Mùi- Giám đốc DN tư nhân Vạn Lợi, ấp số 8, xã Sơn Kiên, huyện Hòn Đất - bộc bạch: Hạt gạo xuất khẩu phải qua 3 khâu trung gian trước khi đến được với DN. Từ khi lúa lấp ló chín trên đồng, “cò ruộng” đi một vòng xem xét rồi ra giá, sau đó gọi “lái ghe” đến mua lẻ, lái ghe thu mua tại ruộng rồi chở đến nhà máy xay và cuối cùng lúa khô được nhà máy xay bán cho DN thu mua, tạm trữ. “Một ghe lúa khoảng 50 tấn, cò ruộng được 2 triệu đồng, lái ghe bán cho thương lái lời từ 5-10 triệu đồng, thương lái bán cho DN lại “ăn” vào đó một khoản nữa nên thực sự là người nông dân không lãi được bao nhiêu từ hạt lúa của mình”- ông Mùi tính toán.
Vì lẽ đó, giá lúa mua tạm trữ được các DN công bố ra là ở khâu cuối cùng, còn giá thực tế người nông dân được hưởng thấp hơn nhiều.
Kỳ II: “Điệp khúc” khó nguyên liệu và đầu mối xuất khẩu
Thùy Linh/ Báo Công Thương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét