Gạo xuất khẩu bị dùng nhãn mác của nước khác
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng là thành viên Chính phủ đầu tiên trả lời chất vấn đại biểu trong kỳ họp thứ tư Quốc hội khóa 13 này. Trong phần đặt câu hỏi của mình, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) yêu cầu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết thời gian qua ngành công thương đã làm gì đối với thương hiệu gạo Việt Nam. Bao giờ và làm thế nào hạt gạo Việt Nam mới có được thương hiệu vững chắc trên thương trường quốc tế ?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, năm 2012, chúng ta vươn lên thành nước dẫn đầu về xuất khẩu gạo. Dự kiến cả năm chúng ta xuất khẩu 7,5 – 7,6 triệu tấn gạo. Đây là thành tích lớn của cả nước, trong đó đặc biệt là của bà con nông dân. Tuy nhiên, chúng ta có lượng gạo xuất khẩu lớn nhưng giá cả chưa phù hợp, còn thấp trong tương quan so sánh với giá gạo của một số nước, thí dụ Thái Lan.
Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, nguyên nhân là do chủng loại gạo của chúng ta xuất khẩu loại chất lượng cao thì còn hạn chế, chúng ta điều hành việc thu mua xuất khẩu còn hạn chế, có xuất hiện nhiều thị trường mới xuất khẩu gạo như Ấn Độ, Myanmar, Cam-pu-chia dẫn đến sức ép giữa cung và cầu, gây khó khăn cho gạo của Việt Nam.
Trong thời gian, Bộ Công thương và Bộ NN-PTNT đã phối hợp làm được một số việc. Thứ nhất, khuyến cáo bà con nông dân trồng giống gạo có chất lượng cao, không nên chạy theo giống gạo có năng suất cao mà chất lượng thấp. Vấn đề về giống chúng ta phải dần dần hình thành những vùng sản xuất có loại giống cao hơn.
Thứ hai, tổ chức các hoạt động về xúc tiến thương mại, xúc tiến giới thiệu về sản phẩm gạo. Hội chợ lúa gạo đã tổ chức nhiều năm nay tại khu vực các tỉnh miền Tây Nam Bộ, qua đó giới thiệu cho thị trường bên ngoài, các nhà tiêu thụ gạo biết về gạo của Việt Nam và từng bước tạo dựng hình ảnh gạo Việt Nam đứng vững ở trên thị trường trong nước và vươn ra ở bên ngoài, thông qua các hội chợ bên ngoài ở các nước tiêu thụ nhiều sản phẩm gạo Việt Nam thì cũng từng bước giới thiệu sản phẩm.
Đặc biệt, cố gắng ký được các hợp đồng tiêu thụ gạo dài hạn với các nước có tiềm năng. Gần đây, Việt Nam đã ký được với Indonesia gia hạn Hiệp định xuất khẩu gạo với mức đến 1,5 triệu tấn/năm từ năm 2013 đến năm 2017, ký gia hạn hợp đồng xuất gạo với mức đến 1,5 triệu tấn/năm đến năm 2013 với Phillipines. Chúng ta cũng có những thỏa thuận xuất khẩu gạo cho Malaysia với mức độ khoảng nửa triệu tấn một năm.
Khó xây dựng thương hiệu gạo
Sau phần trả lời chưa thỏa đáng này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã nhắc lại câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé về việc bao giờ có thương hiệu gạo Việt Nam và cho rằng đó là câu hỏi khó.
Phần trả lời tiếp, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng đồng tình cái khó với chúng ta đó là thương hiệu gạo. Muốn có được thương hiệu gạo Việt Nam trước hết phải sắp xếp và quy hoạch lại sản xuất nông nghiệp nhất là vùng trồng lúa. Mô hình cánh đồng mẫu lớn cũng là một trong những phương thức sẽ giúp cho chúng ta có sản phẩm hàng hóa chất lượng đồng đều và chi phí hợp lý hơn.
Thứ hai là vai trò của các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp kinh doanh về xuất khẩu gạo cũng phải tham gia tích cực hơn vào việc quảng bá và giúp cho người nông dân nhận thức được những chủng loại sản phẩm lúa gạo nào đáp ứng yêu cầu của thị trường để hướng dẫn bà con, giúp bà con tiêu thụ.
Thứ ba, tham gia vào các chuỗi cung ứng, các chuỗi giá trị toàn cầu, vấn đề này chúng ta đang còn yếu, nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam xuất ra bên ngoài nhưng lại bị dùng nhãn mác của nước khác, đây là một yếu kém, một sự tồn tại trong vấn đề quảng bá và xúc tiến thương mại.
“Chúng tôi nghĩ đã có sự chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, các ngành đang phối hợp để chúng ta thúc đẩy hơn nữa để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là việc làm mới, việc làm còn ít kinh nghiệm nhưng chúng ta sẽ phải cố gắng. Với tinh thần đó, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với Hội đồng thương hiệu quốc gia để trong thời gian tới từng bước một có lộ trình sớm đưa gạo Việt Nam có thương hiệu trên thế giới”, Bộ trưởng Hoàng nói.
Trong phần chất vấn lại, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé cho rằng: “Để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tích cực xúc tiến vấn đề và tạo thương hiệu cho lúa gạo Việt Nam thì Bộ Công thương phải làm gì chứ không phải chúng ta cứ nói đợi cái này, đợi cái kia. Biết đến bao giờ thì hạt gạo Việt Nam mới có được thương hiệu”.
Trong phần trả lời tiếp của mình, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng chỉ nhắc lại những nội dung đã trả lời trước đó. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã mời Bộ trưởng NN-PTNT Cao Đức Phát trả lời thêm về vấn đề này.
Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, vấn đề xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam cũng như các hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam nói chung là vấn đề rất lớn và được Chính phủ quan tâm. Thực chất của xây dựng thương hiệu đó là nâng cao chất lượng và duy trì sự ổn định của chất lượng hàng hóa. Để làm việc này thì Chính phủ đã chỉ đạo vào bốn khâu.
Một, chọn, tạo và phổ biến cho nhân dân các giống có chất lượng cao hơn, năng suất cao hơn.
Hai, tổ chức sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn cũng như những hình thức tổ chức để có sản lượng hàng hóa lớn và đồng đều với giá thành rẻ hơn.
Ba, hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân xây dựng kho, dự trữ, bảo quản đảm bảo chất lượng ổn định.
Bốn, xúc tiến thương mại.
“Cả bốn việc này đã có chương trình. Tuy nhiên, vấn đề là chúng ta phải làm mạnh hơn và đồng bộ hơn. Chúng tôi thấy rằng đây là một quá trình”, Bộ trưởng Cao Đức Phát nói. Về câu hỏi bao giờ đạt thương hiệu, Bộ trưởng Cao Đức Phát chung chung rằng: “Chúng ta xuất khẩu gạo đã 23 năm. Nếu nhìn lại chất lượng gạo xuất khẩu năm 1989, 1990 đến giờ thì nước ta đã dần chuyển từ nước xuất khẩu gạo chất lượng thấp sang nước xuất khẩu gạo có chất lượng trung bình. Tất nhiên, chúng ta cần phải tiếp tục nỗ lực để đi theo hướng này. Chúng ta mong muốn đi nhanh hơn để đem lại hiệu quả cao hơn cho cả nông dân và quốc gia”.
Cuối cùng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã kết luận, từ nghiên cứu khoa học tới làm giống má cho tốt, tới chế biến cho tốt, tổ chức sản xuất kinh doanh và cơ cấu lại các doanh nghiệp cho tốt, lo thương mại cho tốt thì chúng ta sẽ có thương hiệu tốt và chất lượng tốt.
Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng đặt ra mục tiêu: “Theo tôi nghĩ đến 2020, không biết có được không, chất lượng của chúng ta sẽ tương xứng với sản phẩm của chúng ta và thế mạnh của chúng ta là không chỉ gạo mà một số nông, thủy, hải sản khác nữa”.
Thảo Lê/ Báo Nhân Dân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét