Đồng bằng sông Cửu Long: Thiếu lò sấy, lò sấy... ế

VINAGRI News - Theo thống kê sơ bộ của các địa phương vùng ĐBSCL, tỉ lệ sấy lúa toàn vùng mới đạt gần 40%. Đây là tỉ lệ cơ giới hóa rất thấp trong các công đoạn trong canh tác lúa ở khu vực này: Làm đất và bơm nước (95 - 100%), gieo sạ (85 - 90%), thu hoạch (75%)...

Điều đó có nghĩa là, để nâng tỉ lệ lúa được sấy sau khi thu hoạch, vùng ĐBSCL cần đầu tư thêm các mô hình, thiết bị sấy lúa. Nói cách khác, “vựa lúa” của cả nước đang thiếu máy sấy lúa. Ấy nhưng, vài mùa vụ gần đây, tại vài địa phương trong vùng lại diễn ra tình hình: Lò sấy (LS) không hoạt động hết công suất do... ế khách hàng. 

Ở TP.Cần Thơ, ngay tại các vùng có diện tích sản xuất lúa lớn (các huyện Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh...), vụ đông xuân 2011 - 2012 và vụ hè thu 2012, không ít LS công suất hoạt động giảm từ 30 - 60%. Trong bối cảnh LS đang còn thiếu, nhiều LS lại phải giảm công suất. Lý giải như thế nào về nghịch lý này?

Theo nhiều chủ LS, ở vùng ĐBSCL, số nông dân (ND) bán lúa tươi ngay tại ruộng cho thương lái (TL) ngày càng nhiều (ước tính tỉ lệ lên đến 80 -90%). 

Do vậy, số ND có nhu cầu sấy lúa ngày càng giảm. Đó là một thực tế. Tuy nhiên, TL mua lúa tươi của ND, trước khi cung ứng cho các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xuất khẩu gạo cũng phải mang lúa đi sấy. Nghĩa là, số lượng lúa có nhu cầu sấy vẫn không giảm (chỉ thay đổi đối tượng mang lúa đi sấy). Vậy thì, nguyên nhân vì sao lại có hiện tượng một số LS tại các địa phương trong vùng lại rơi vào tình cảnh... ế ẩm? 

Có ý kiến cho rằng, dù mua lúa nơi nào, TL cũng thường mang đến sấy tại các LS ở những vị trí thuận tiện trong việc cung ứng cho các DN kinh doanh xuất khẩu gạo. Ấy cho nên, bên cạnh những LS ăn nên làm ra, xuất hiện những LS... vắng khách hàng.

Thực tế này đặt ra vấn đề: Việc đầu tư LS thời gian tới cần phải tính tới yếu tố quy hoạch (phân bố địa bàn) như thế nào cho hợp lý để phát huy tác dụng. Nếu vì tình trạng ế ẩm, trong khi chi phí (giá trấu, giá điện...) lại tăng cao khiến các chủ LS hiện có đóng cửa, người có ý định đầu tư xây dựng LS e ngại, có thể dẫn tới tình hình thiếu LS không những không được cải thiện, mà còn tăng lên. Điều này sẽ ảnh hưởng tới việc giảm tổn thất sau thu hoạch (khâu phơi sấy hiện chiếm khoảng 4%), chất lượng hạt gạo (chậm làm khô hạt lúa bị biến màu, giảm mùi hương tự nhiên, giảm tỉ lệ thu hồi gạo nguyên...)...

Theo Báo Lao Động