Hàn Quốc giảm khai thác và tăng cường nhập khẩu cá ngừ

Lịch sử ngành khai thác cá ngừ của Hàn Quốc bắt đầu từ giữa những năm 1950, với các tàu loại nhỏ câu cá ngừ vây vàng. Kể từ đó, đội tàu cá ngừ Hàn Quốc ngày càng phát triển qua các năm. Số lượng tàu khai thác cá ngừ của Hàn Quốc đạt đỉnh điểm vào năm 1975 với khoảng 600 chiếc, đưa nước này trở thành 1 trong 5 nước có đội tàu khai thác cá ngừ lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, những năm gần đây, do nguồn lợi cá ngừ sụt giảm và do việc thực thi khu vực đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng, nên chính phủ Hàn Quốc đã giảm bớt số lượng tàu khai thác cá ngừ. Tuy thu hẹp quy mô đội tàu nhưng ngành công nghiệp cá ngừ vẫn chiếm vị trí quan trọng nhất trong ngành công nghiệp khai thác thủy sản xa bờ tại nước này.

Để bù đắp lại lượng cá ngừ thiếu hụt của các đội tàu khai thác, những năm gần đây Hàn Quốc tăng cường NK cá ngừ và hiện nay đã NK cá ngừ từ hơn 27 nước trên thế giới. Các nhà cung cấp chính các sản phẩm cá ngừ cho Hàn Quốc gồm Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Mỹ, Thái Lan và Đài Loan. Năm 2011, Đài Loan là nhà cung cấp cá ngừ lớn nhất cho Hàn Quốc, tiếp đến Việt Nam và Trung Quốc. Các nhà cung cấp này đều là các đối thủ cạnh tranh với nhau trên thị trường cá ngừ Hàn Quốc. Họ thường xuyên tham dự Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Quốc tế Busan hàng năm, đem đến các sản phẩm trưng bày nhắm vào các nhà NK, bán buôn và bán lẻ, các nhà chế biến và cả các chuỗi nhà hàng, khách sạn.

Theo thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), từ năm 2007 trở lại đây, NK cá ngừ của Hàn Quốc liên tục tăng, đặc biệt là mặt hàng cá ngừ mã HS03. Chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm nay, giá trị NK cá ngừ của Hàn Quốc đã đạt hơn 109 triệu USD, trong đó cá ngừ mã HS03 chiếm tới hơn 96% tổng giá trị NK cá ngừ của Hàn Quốc.

Hiện nay Hàn Quốc NK chủ yếu cá ngừ đông lạnh mã HS0303. Năm 2011, giá trị NK sản phẩm loại này đạt hơn 81 triệu USD. Riêng 8 tháng đầu năm 2012, giá trị NK sản phẩm loại này đạt hơn 69,886 triệu USD, trong khi NK cá ngừ tươi mã HS0302 chỉ đạt 769 nghìn USD, NK cá ngừ philê/thăn mã HS0304 đạt 33,990 triệu USD.

10 nhà cung cấp nhiều nhất cá ngừ mắt to mã HS0303 vào thị trường Hàn Quốc (T1 – T8/2012)

STT	Nhà cung cấp	Giá trị	% GT
1	Đài Loan	10.475	33,59
2	Trung Quốc	6.401	20,52
3	Indonesia	2.784	8,93
4	Việt Nam	2.360	7,57
5	Vanuatu	1.917	6,15
6	Ghana	1.598	5,12
7	Oman	1.366	4,38
8	Philippines	954	3,06
9	Nhật Bản	904	2,90
10	Tuvalu	886	2,84
	Các nguồn khác	1.544	4,95
	Tổng	31.189	100,00
GT: Giá trị (nghìn USD) – Nguồn: ITC

Trong các loài cá ngừ, Hàn Quốc NK nhiều nhất cá ngừ mắt to để chế biến XK cá ngừ sashimi sang thị trường Nhật Bản. Có hơn 15 nhà cung cấp cá ngừ mắt to đông lạnh mã HS0303 cho Hàn Quốc, trong đó 7 nhà cung cấp hàng đầu là Đài Loan, Trung Quốc, Vanuatu, Oman, Ghana, Indonesia và Việt Nam. Tám  tháng đầu năm 2012, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 4 về XK cá ngừ mắt to sang thị trường Hàn Quốc, đứng sau Đài Loan, Trung Quốc và Micronesia. Đây cũng là sản phẩm thủy sản XK chủ yếu của Việt Nam sang thị trường này từ đầu năm tới nay.

Dự báo nhu cầu NK cá ngừ của Hàn Quốc thời gian tới sẽ tiếp tục tăng. Đây sẽ là cơ hội cho các DN cá ngừ Việt Nam, nhất là trong khi các nước láng giềng bị mất mùa nên sản lượng khai thác sụt giảm và Việt Nam lại đang được mùa cá ngừ vây vàng và mắt to. Rất có thể, năm nay vị trí của Việt Nam trong bảng xếp hạng các nước XK cá ngừ sang Hàn Quốc sẽ được cải thiện hơn. 

Nguyễn Hà/ vasep